Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги бухоро мухандисликтехнология институти

ИХ 
МАВЗУ
. 
МАҲСУЛОТ ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ВА ДАВР ХАРАЖАТЛАРИ 
ТАҲЛИЛИ. 
Мавзу бўйича таянч иборалар:таннарх тўғрисида тушунча ва уни ҳисоблаш 
услублари;таннархни 
таҳлил 
этишнинг 
мазмуни 
ва 
мақсади;харажатларни 
туркумлаш;ўзгарувчан ва ўзгармас харажатлар;маҳсулот таннархига киритиладиган 
харажатлар;маҳсулот таннархига киритилмайдиган харажатлар;1 сўмлик маҳсулот ишлаб 
чиқариш харажатларини таҳлил этиш услуби;1 сўмлик маҳсулот учун қилинган 
харажатларга таьсир этувчи омиллар; харажатларни иқтисодий элементи бўйича таҳлил 
этиш услублари; иш ҳақини банк усули орқали назорат қилиш тартиби; иш ҳақининг 
мутлоқ фарқини аниқлаш услуби; 
иш ҳақининг нисбий фарқини аниқлаш услуби;ишчилар иш ҳақи фондига таьсир этувчи 
омилларни ҳисоблаш услуби; меҳнат унумдорлиги билан ўртача иш ҳақини таҳлил этиш 
услуби; 
материаллар харажатининг таҳлили; сарф меьёри таьсирини аниқлаш тартиби; материал 
баҳосининг ўзгариш сабаблари; ишлаб чиқариш ёьналишидаги бошқа харажатларни 
таҳлил этиш услуби; 
айрим маҳсулот турлари таннархини таҳлил этиш услуби; маҳсулот таннархини 
пасайтириш бўйича резервларни аниқлаш тартиби. 
9.1. Бозор иқтисодиёти шароитида таннархни пасайтиришнинг аҳамияти, унинг 
моҳияти, таҳлилвазифалари ва ахборот манбалари 
Маҳсулот таннархи корхона молия хўжалик фаолиятининг ҳамма томонларини акс 
эттирувчи кўрсаткичдир. Шу туфайли ишлаб чиқариш харажатларини тўғри ҳисобга 
олиб, маҳсулот таннархини калкуляция ва таҳлил қилиш бошқарув ҳисоби ҳамда 
молиявий ва бошқарув таҳлили фанларининг муҳим вазифаларидан биридир. 
Бугунги кунда корхона фаолиятининг муқим ва унга баҳо берадиган мезон 
кўрсаткичларидан бири, фойда ва рентабелликдир. Фойдага таьсир этувчи омил бу 
таннархдир. 
Маҳсулот таннархи шу маҳсулотни ишлаб чиқариш учун кетган барча бевосита ва 
билвосита харажатларнинг қиймат ифодасидир. 
Бугунги кунда амалда бўлган Низомга мувофиқ маҳсулот (иш, хизмат)ни ишлаб 
чиқариш харажатлари таркибига кирадиган моддалар сирасига ўзгаришлар киритилган.