Ўзбекистон республикаси олий ва ўрата махсус таълим вазирлиги солиқ академияси

Xulosalar:
1. Xalqaro iqtisodiy integrastiya – bu mamlakatlarning chuqur, barqaror o’zaro iqtisodiy aloqalarining rivojlanishi, milliy xo’jaliklar o’rtasidagi mehnat taqsimoti asosida ular xo’jalik va siyosiy aloqalarining birlashish jarayonlaridir. Xalqaro iqtisodiy integrastiyaning asosiy shakllari sifatida erkin savdo hududlari, bojxona ittifoqi, to’lov ittifoqi, umumiy bozor, iqtisodiy va valyuta ittifoqini ko’rsatish mumkin.

2. Xalqaro iqtisodiy integrastiya jarayonini ob’ektiv tavsifdagi bir qator omillar taqozo qiladiki, ularning ichida xo’jalik aloqalarining baynalminallashuvi va globallashuvi; xalqaro mehnat taqsimotining chuqurlashuvi; umumjahon fan-texnika revolyustiyasi; milliy iqtisodiyot ochiqligining kuchayishi kabilar asosiy o’rinni egallaydi.

3. Turli mamlakatlardagi integrastiyaning turli elementlari bir xilda rivojlanmaydi. Shunga ko’ra, integrastiyaning qat’iy (bir tomonlama nafli) integrastiya, tasodifiy integrastiya, moslashuvchan (ikki tomonlama nafli) integrastiya kabi turlari farqlanadi.

4. Milliy xo’jaliklarning xalqaro iqtisodiy munosabatlar tizimida ishtirok etishi, ularning shakllari va samaradorlik darajasi kabi muammolarning uzoq davr mobaynida turli olimlar tomonidan tadqiq etilishi bu boradagi turlicha nazariyalarning shakllanishiga olib keldi. Bu nazariyalar orasida mutloq va qiyosiy (nisbiy) ustunlik nazariyalari, Xeksher-Olin-Samuelson modeli, ishchi kuchi malakasi modeli, muqobil xarajatlar modeli, tovarning hayotiy stikli nazariyalari muhim ahamiyat kasb etadi.

5. O’zbekiston Res’ublikasi tashqi siyosatini amalga oshirishning asosiy tamoyillari teng huquqlilik va o’zaro manfaatdorlik negizida qurilib, uning qoidalari ikki tomonlama va ko’’ tomonlama shartnoma munosabatlarida o’zaro manfaatli aloqalar o’rnatish, xalqaro iqtisodiy ittifoqlar doirasidagi hamkorlikni chuqurlashtirishga asoslandi.