Ўзбекистон республикаси олий мажлис сенати аграр, сув хўжалиги масалалари ва экология

бу ерда
ψ
 – палахсани синиш бурчаги,
ψ
 = 45-52 . 
 
1 – расм. Фронтал плуг корпуслари ва фаол ишчи органининг ўзаро жойлашишига оид схема:
1-рама, 2-таянч ғилдирак, 3-фланец, 4-пичоқ, 5-ағдаргич, 6-ғалтак. 
Хулоса 
Шудгорлаш чуқурлиги
а
= 30 
см
фронтал плугнинг фаол ишчи органининг диаметри 
R
= 280 
мм
, 
ишлов бериш чуқурлиги 
h
= 12 
см,
лемех учидан фреза ўқигача бўлган максимал бўйлама масофа 30 
мм
га 
тенг бўлади.
Фойдаланилган адабиѐтлар 
1. А.с. SU 1678220. Двухъярусный плуг / Ф.М.Маматов, И.Т.Эргашев, И.Г.Темиров и др. – 
Опубл.23.09.91. Бюл. № 31. 
2. Панов И.М. Выбор энергосберегающих способов обработки // Тракторы и сельхозяйственные 
машины. – 1990. - №8. – С.32-34. 
 
 
ТУПРОҚ УНУМДОРЛИГИНИ САҚЛАШ ҲАМДА ОШИРИШ ЧОРА ТАДБИРЛАРИ 
Н.А.Мамаджонова 
Андижон қишлоқ хўжалик институти 
Республика халқ хўжалигининг яқин келажакда барқарор ривожланишини таъминловчи асосий 
йўналишлардан бири қишлоқ хўжалигидир. Ҳозирги даврда ишлаб чиқариладиган ялпи маҳсулотнинг 
90% дан ортиғи аграр соҳа тармоқлари ҳисобига шаклланади. Ер қишлоқ хўжалигининг асосий ишлаб 
чиқариш воситаси бўлса, тупроқ унинг энг муҳим табиий ресурси, ҳалқ ҳаѐти, фаолияти ва 
фаровонлигини ифодоловчи омил ҳисобланади. Шу боис мавжуд ер фондини асраш, тупроқ сифатини 
яхшилаш, унумдорлигини мунтазам равишда қайта тиклаш ва ошириш давлат томонидан назорат 
қилинади. 
Маълумки барча қишлоқ хўжалик экинлари тупроқдан энг кўп миқдорда асосан 3 та элементни –
азот, фосфор ва калийни олиб чиқиб кетади. Булардан, фосфор ва калий асосан тупроқнинг минерал 
қисмида, уларнинг заҳираси азотга нисбатан бир қанча кўп ҳисобланади. Лекин, кўпгина суғориладиган 
тупроқларда бу элементларнинг ҳам ўсимлик фойдалана оладиган-минерал қисмини меъѐридан паст 
даражада. 
Агарда ҳар бир гектар ердан 30 центнердан пахта хомашѐси олиш режалаштирилса, унда ғўзага 200 
кг азот, 100 кг калий ва 140 кг фосфор озуқаси кераклиги аниқланган. 
Ҳозирги кунда тупроққа керакли миқдорда азот, фосфор, кальций, магний, олтингугурт ва 
микроэлементларни қайтариб туришда қуйидаги имкониятлардан фойдаланиш лозим. 
Булар-қарамоллар, қўй-эчки, паррандалар гўнги, шаҳар, қишлоқлардаги чиқиндилар, ариқлар, сув 
омборларида тўпланиб қолган катта ҳажмдаги чучук сув лойқалари, маҳаллий чувалчанглар ѐрдамида 
ўсимлик қолдиқларидан олинаѐтган биоўғитлардир.