Zbekiston respublikasi navoiy kon-metallurgiya kombinati

Izolyatsiyalovchi tagliklar va dielektrik gilamlar 
3.1.45. Izolyatsiyalovchi tagliklarni qabul qilish-topshirish sinovlari ularga 
o‗rnatilgan tayanch izolyatorlarini 36 kV kuchlanish bilan sinashdan iboratdir. 
Izolyatsiyalovchi tagliklarning tayanch izolyatorlarini alohida yoki taglik bilan 
birgalikda sinash mumkin. Bunda hamma izolyatorlarning metall qalpoqchalari 
bir-biri bilan hamda izolyatorlarning asoslari bir-biri bilan ulangan bo‗lishi zarur. 
Sinov kuchlanishi qalpoqchalarga va izolyatorlar asosiga beriladi. 
3.1.46. Sinov jarayonida izolyatorlarning holati kuzatib turilishi lozim; agar 
izolyator yuzasida sirg‗anuvchi razryadlar yoki elektr yoy bilan chokni qoplab 
o‗tish bo‗lsa, izolyatsiyalovchi taglik yaroqsizga chiqariladi. 
Sinovdan sung tayanch izolyatorlar asosiga ularning sinalganligi to‗g‗risida 
shtamp bosiladi. YAroqsizga chiqarilgan izolyatorlar almashtiriladi. 
3.1.47. Dielektrik gilamlarni qabul qilish-topshirish sinovlari GOST ga 
asosan o‗tkaziladi. 
3.1.48. Taglik va gilamlar ishlatish jarayonida elektr sinovlaridan 
o‗tkazilmaydi. Ular ko‗zdan kechirish jarayonida yaroqsizga chiqariladi. Gilamlar 
kamida har 6 oyda bir marta chiqindilardan tozalanishi va ko‗zdan kechirilishi 
lozim. Agar teshiklar, yirtilgan joylar va shunga o‗xshash nosozliklar aniqlansa, 

---

149 
ushbu himoya vositasi Yangisi bilan almashtirilishi lozim. Tagliklar har 3 yilda 1 
marta ko‗zdan kechiriladi. 
Izolyatsiyalovchi qoplamalar 
3.1.49. 3 — 10 kV kuchlanishli elektr uskunalarida qo‗llaniladigan qattiq 
elektroizolyatsiyalovchi materiallardan tayyorlangan mustahkam izolyatsiyalovchi 
qoplamalar 20 kV kuchlanish bilan, 15 kV kuchlanishli elektr uskunalarida 30 kV 
kuchlanish bilan, 20 kV kuchlanishli elektr uskunalarida qo‗llaniladigan 
qoplamalar 40 kV kuchlanish bilan sinaladi. Sinov davom etish muddati 5 minut. 
3.1.50. Qoplamalarning elektr chidamliligini sinash uchun avval ularni 
chetlari qoplama chetlariga 50 mm etmagan plastinkasimon ikkita elektrodlar 
orasiga o‗rnatiladi, keyin qoplamalar elektrodlar orasiga turli tomonlari bo‗yicha 
joylashtiriladi, bunda elektrodlar orasidagi masofa ma‘lum kuchlanishda 
ishlatiladigan ajratgichlarning qutblari orasidagi masofadan ortiq bo‗lishi kerak 
emas. 
3.1.51. 1000 V kuchlanishgacha bo‗lgan elektr uskunalarida 
qo‗llaniladigan dielektrik rezinadan tayyorlangan izolyatsiyalovchi qoplamalar bir 
minut davomida 2 kV kuchlanish bilan sinaladi. Suv bilan ho‗llangan tekis yoki 
taram-taram ariqchali (agar ular bo‗lsa) qoplamalar qoplamalarning chetiga 15 mm 
ga etmagan ikki elektrod orasiga o‗rnatiladi. Qoplamadan o‗tayotgan tokni 
o‗lchash uchun transformatordagi kuchlanishni ko‗tarib beruvchi cho‗lg‗am 
zanjiriga milliampermetr ulanadi. Bunda qabul qilish-topshirish sinovlarida tok 
kuchi 5 mA dan oshmasligi, ishlatish sinovlari mobaynida esa 6 mA dan 
oshmasligi zarur. Sinov davom etish muddati 1 minut. 
3.1.52. 1000 V kuchlanishgacha bo‗lgan qattiq elektroizolyatsiyalovchi 
materiallardan tayyorlangan izolyatsiyalovchi qoplamalar rezinali qoplamalar 
uchun mo‗ljallangan me‘yorlarda sinaladi. Bunda izolyatsiyalovchi qoplamalardan 
o‗tayotgan tok kuchining sizib kamayish toki o‗lchanmaydi.