Ўзбекистон республикаси навоий кон-металлургия комбинати давлат корхонаси

Мухокама ва хулосалар чиқариш учун саволлар
1. Инвестицияларнинг қандай турлари мавжуд?
2. Хорижий инвестицияларга қандай омиллар таъсир этади?
3. Инвестицияларнинг ички манбалари қандай?
4. Инвестицияларнинг ташки манбалари нима?
5. Инвестициялардан фойдаланишнинг асосий йўналишларини таърифлаб беринг.
6. Инвестицияларнинг иқтисодий самарадорлигини бахолашда корхоналар қандай вазифани хал қилишлари лозим?
7. Инвестицион лойиҳаларнинг самарадорлигини бахолаш кўрсаткичлари изохлаб беринг.

4-илова
Берилган формулаларни тушунтириб беринг.

5-илова
Баҳолаш курсаткичлари ва мезонлари

Баҳолаш кўрсаткичлари ва мезонлари (балларда)	Мунозара иштирокчилари
	1	2	3	4
Маърузанинг мазмуни (2,5):
Мавзуга мос келиши (1,5);
- мантиқийлик, аниқлик (0,5);
Хулосаларни қисқалиги (0,5);
Инфромацион технологиялардан фойдаланганлиги (кўргазмалилик) – (0,9).
Регламент (0,6)
Жами (4,0)
Маърузанинг тавсифи (3,0)
Маърузанинг кучли томонларини аниқлаш (1,2)
Маърузанинг заиф томонларини аниқлаш (1,2)
Регламент (0,6)
Жами (3,0)
Саволлар:
Хар бири учун (0,3)
қўшимча
Хар бири учун (0,3)
Моҳияти бўйича (0,3)
Жами (3,0)

Мустақил иш
Лойиҳани техник-иқтисодий асослаш.
I.Инвестиция хажмини аниқлаш.

• 
  Бино-иншоотлар, дастгохларнинг ижара қиймати инвестиция хажми
  
• 
  Материал ишлаб чиқариш захираси қиймати инвестиция хажми
  
• 
  Тез емириладиган ва арзон буюмларнинг ижара қиймати инвестиция хажми
  
• 
  Назорат-ўлчов асбобларининг ижара қиймати инвестиция хажми
  
• 
  Лойиҳани ишлаб чиқаришга сарфланган инвестиция хажми қиймати
  

II. Йиллик даромад, иқтисодий самарадорликни аниқланг.
III. Ҳаражатларни қоплаш муддатини аниқланг.
1. Лойиҳани техник-иқтисодий асослаш.

• 
  Лойиҳанинг мақсади, вазифалари, аҳамияти, ҳозирги талабларга жавоб бера олиши
  
• 
  Лойиҳанинг иқтисодий самарадорлиги, қўлланиш сфералари
  

2. Инвестиция хажмини аниқлашиш бўйича сарфланадиган ҳаражатларни қуйидаги жадвалларда келтирамиз.
Материал ишлаб чиқариш захираларини сотиб олиш инвестиция хажми

№	Маҳсулот номи	Сони	Донасининг баҳоси	НДС 20%	Умумий қиймати НДС билан
1	Тилла	3 гр	200 000 х 3 600 000	120 000	720 000
2	Тош	10 та	100 х 10 1000	200	1200
3	Бензин	200 гр	1 л= 2800 560	112	672
4	Мум	200 гр	5000	1000	6000
5	Гипс	100 гр	3000	600	3600
					731 472

Арзон баҳоли инвентарлар ўлчов назорат асбобларини
сотиб олиш инвестиция хажми

№	Маҳсулот номи	Сони	Донасининг баҳоси	НДС 20%	Умумий қиймати НДС билан
1	Қолип	1 та	300	60	360
2	Печка	1 та	5 000 000	1 000 000	6 000 000
3	Қумқоғоз	5 та	1 000 х 5 5 000	1 000	6 000
4	Эгов	6	50 000	10 000	60 000
5	Бўр машина	1	200 000	40 000	240 000
6	Бўлтиқ	1	1 500	300	1 800
7	Сайқаллаш ускунаси	1	1 000 000	200 000	1 200 000
8	Арра	1	120 000	24 000	144 000
9	Пилка	1	20 000	4 000	24 000
10	Компрессор	1	4 000 000	800 000	4 800 000
11	Чашка	1	15 000	3 000	18 000
12	Пистолет	1	1 000	200	1 200
13	Бачок	1	60 000	12 000	72 000
14	Лампа	1	200 000	40 000	240 000
					12 807 360

1. 
   Инвестиция хажми қуйидаги формуладан аниқланади:
   

К = МПЗ + ФОТ + А_а.ф+ ∑ Р
К = 731472 + 1078000 + 9757,457 + (269500 + 196000 + 36000 + 9792 + 5854,474) = 2336375,931
Ўрганилган ишнинг ҳаражат сметаси

№	Ҳаражатларнинг номи	Қиймати
1	Бажарилган ишнинг қиймати	3797235,23
2	Ишлаб чиқариш ҳаражатлари	2920950,177
3	Ишлаб чиқариш таннархи	2813150,177
4	Давр ҳаражатлари	107800
5	Хомашё	731472
6	Электроэнергия + отопление	45792
7	ФОТ	1078000
8	Ижтимоий суғурта	268500
9	Амортизация	9757,457
10	Материал ҳаражатлари	777264
11	Бошқа ҳаражатлар	678628,72
12	Асосий иш хақи	980000

Бажарилган ишнинг иқтисодий самарадорлигини аниқлаш

№	Кўрсаткичлар номи	Ўлчов бирлиги	Қиймати
1	Бажарилган иш қиймати	сўм	3797235,23
2	Ишлаб чиқариш ҳаражатлари	сўм	2920950,177
3	Инвестиция	сўм	2336375,931
4	Иқтисодий самара	сўм	876285,053
5	Қопланиш муддати	Ой	3
6	Рентабеллик	%	37,5

2. 
   Иқтисодийсамарани қуйидаги формуладан аниқланади:
   

Э = (С₁ -С₂ ) · Q
Э
К
= (3797235,23 - 2920950,177) · 1 = 876285,053

3. 
   Рентабелликни аниқлаймиз:
   

Э • 100 %

R =

R _.=876285,053• 100₌37,5

2336375,931

4. 
   Қопланиш муддатини аниқлаймиз.
   

Т_қоп.=К/Э
Т_қоп.= 2336375,031 = 2,66 ≈ 3
876285,053

1-масала
АҚШнинг ИнФин фирмаси Россиянинг Леспром фирмасининг 40% акциясига эга. Бу улуш Леспромнинг бошқарув пакетини ташкил қилади ва иккиламчи бозорда 1 млн. Долл.га сотилиши мумкин. ИнФин акцияларнинг 35%ни сотиб, олган тушумнинг 60%га Япония давлат облегацияларини сотиб олди ва 40%га Хитойда янги филиалини очди. ИнФин фирмасининг инвестицион портфелини таҳлил қилинг ва тўғридан-тўғри инвестицияларни, портфел инвестицияларни қийматини аниқланг.
1-Кейс
Тижорат банкида йилига 20% ли ставка асосида маблағлар жалб қилинмоқда. Инвестор тўрт йилдан сўнг 500 доллар маблағга эга бўлиши учун бугун қанча маблағ қўйиши талаб этилади?
2-Кейс
Хорижий инвестор даромад олиш мақсадида, банкдаги депозит ҳисобварағига 400 доллар маблағ қўйди. Йиллик фоиз ставка миқдори 15% ни ташкил қилса, инвестор 3 йилдан кейин қанча маблағга эга бўлади?
3-Кейс
Инвестор 80 млн. сўм миқдорида пул маблағларини корхонага инвестиция қилганидан сўнг, 5 йил давомида ҳар чоракнинг охирида 4 млн. сўмдан даромад олади. Агар дисконт ставкаси 10 % бўлса, инвестициялар рентабеллигини аниқланг.