Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

 
Sport – estetik tarbiyaning zamonaviy vositasi.
Sport estetik tarbiya vositasi sifatida zamonaviy 
insonni kamol toptirishda alohida e‘tiborga ega. Hozirda sportni rivojlantirish mamlakatimizda davlat 
siyosati darajasiga ko‗tarildi. Bundan ko‗zlangan asosiy maqsad avlodni jismonan baquvvat, sog‗lom, 
vatanning jasur himoyachisi qilib tarbiyalashdir. Hozirda yurtimizda sportni rivojlantirishga doir ko‗plab 
dasturlar ishlab chiqilgan va ular jamiyat munosabatlaridan amalda ishtirok qilmoqdalar. Keyingi 
kunlarda O‗bekiston ko‗plab sport turlari bo‗yicha jahon musobaqalarni uyushtiruvchi va o‗tkazuvchi 
mamlakat sifatida jahon hamjamiyatida ko‗zga ko‗rinib bormoqda. Ana Shularning barchasi muayyan 
ma‘noda inson nafosatli dunyoqarashini, tafakkurini sog‗lomlashtirishiga qaratilgan. Bir so‗z bilan 
aytganda, sport estetik tarbiyaning muhim vositasi sifatida «Farzandlari sog‗lom yurtning kelajagi porloq 
bo‗ladi» - degan maqsadni amalga oshirishga muhim hissa qo‗shadi. Bugungi kunda milliy g‗oya va 
milliy mafkura hayotiy ehtiyoj darajasiga ko‗tarildi. Shunday ekan, har bir inson jamiyatda o‗z o‗rnini 
bilishi, o‗zini jamiyatning ajralmas qismi deb his qilishi lozim. Endilikda mafkura dunyosida paydo 
bo‗ladigan bo‗shliq pirovardida jamiyat, inson va mamlakat uchun naqadar katta xavf solishini 
anglamoqdamiz. Tarbiyaning estetik shakli esa mazkur jarayonlarda yosh avlodni go‗zallik haqidagi 
tuyg‗ularini, tabiatga bo‗lgan munosabatini, badiiy adabiyotga qiziqishini, jamiyat ma‘naviy rivojidagi 
Yangicha qarashlarni go‗zallik va ulug‗vorlik asosida tarbiyalashdek dolzarb vazifani amalga oshirishi 
bilan muhim ahamiyat kasb etadi. Estetik tarbiya juda keng ko‗lamga ega bo‗lib, insonni bir butun shaxs 
sifatida namoyon qiladi. Shuning uchun har qaysi davr, tuzum, jamiyat estetik tarbiyaga ehtiyoj sezadi. 
Biroq, bu jarayon pedagoglar zimmasiga juda katta vazifa yuklaydi. Ayniqsa, bugungi kunda oliy ta‘lim 
muassasasida katta ehtiyojga aylanmoqda. Biroq, ko‗pgina oliy ta‘lim muassasalarida bu fanga nihoyatda 
jo‗n va primitiv yondoShuv mavjudligini alohida e‘tirof etish zurur. Fanning maqsadini noto‗g‗ri 
tushunish mavjud. Estetik tarbiya ma‘naviy tarbiyaning ajralmas qismi sifatida inson ma‘naviy va 
jismoniy olamining uyg‗un tarzda rivojlanishiga ulkan xissa qo‗shadi. Estetik tarbiyada insonning tashqi 
ko‗rinishi, uning jamoat orasida o‗zini tutishi, jismoniy baquvvat bo‗lishi ham katta ahamiyatga ega. 
Shubhasiz, yuksak did ma‘lum darajada kishining estetik tarbiya ko‗rganidan dalolat beradi. Xulosa qilib 
aytganda, ma‘naviyatni yuksaltirishda estetik tarbiyaning zaruriyatini quyidagicha izoxlash mumkin. - 
globallashuv jarayonida inson tabiatida sodir bo‗ladigan o‗zgarishlarni optimallashtiradi; - ma‘naviy 

---

373 
tarbiyaning ajralmas qismi sifatida mavjud tahdidlarga qarshi inson go‗zalligini har tomonlama uyg‗un 
rivojlanishini ta‘minlaydi; - estetik tarbiyaning asosida insonning hayotga bo‗lgan ijodiy munosabati 
yotadi, bu ijodiylik fetish estetikaning avj olishiga monelik qiladi; - insonning estetik didini tarbiyalash 
orqali uning g‗ayriestetik jarayonlarga munosabati shakllanadi.