Ўзбекистон республикаси мактабгача таълим вазирлиги мактабгача таълим ташкилотлари директорлари ва мутахассисларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш институти

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ ТАШКИЛОТЛАРИ ДИРЕКТОРЛАРИ ВА МУТАХАССИСЛАРИНИ ҚАЙТА ТАЙЁРЛАШ ВА УЛАРНИНГ МАЛАКАСИНИ ОШИРИШ ИНСТИТУТИ

“Мактабгача таълим ташкилоти тарбиячиси” йўналиши 18-гуруҳ тингловчиси Мирзаева Нилуфарнинг " Нутқ ва тил ривожлантириш маркази учун қўл бармоқ майда маторикасини ривожлантиришга йўналтирилган та'лимий матириаллар тайёрлаш “мавзусидаги КУРСНИ ТУГАТИШ ИШИ

Режа: 1.Мактабгача таълим ташкилотидаа нутқини ривожлантиришга доир ишлар тизими 2.Нутқини ривожлантириш методикасининг назарий асослари 3.МТТ болалар нутқини ривожлантириш технологияси. 4.Мактабгача таълим ташкилотида мултимедиа технологияларини жорий этиш.

Мактабгача таълим ташкилотида нутқини ривожлантиришга доир ишлар тизими

• Мактабгача таълим ташкилотида нутқини ривожлантиришга доир ишлар тизими
• Маълумки, боланинг нутқи тил қонуниятларига тўғри амал қилиш, катталар нутқини идрок этиш ва ўзининг ижодий фаоллиги натижасида ривожланади. Шундай қилиб, тил ва нутқ мактабгача катта ёшдаги боланинг психологик ривожланиши ҳамда даставвал хотираси, фикрлаши, идрок этиши, ҳиссиёти ва эҳтиросини таъминлайдиган иккита муҳим воситадир. Биринчи қонуният: Она тилидаги нутқни идрок этиш қобилияти бола нутқ органлари мускулларининг машқ қилдирилишига боғлиқ (шунинг учун ҳам сўз, ибора ва гапларни талаффуз этишни такомиллаштириш учун нутқ органларини машқ қилдиришга етарли даражада эътибор бермоқ муҳимдир).

Иккинчи қонуният: Нутқ маъносини тушуниш бола томонидан нутқнинг лексик ва грамматик қонуниятларининг ўзлаштирилишига боғлиқ. Учинчи қонуният: Нутқ ифодалилигини ўзлаштириш болада фонетика, лексика ва грамматиканинг ифода воситаларини тушунишга бўлган мойилликка боғлиқ (мактабгача катта ёшдаги болаларни нутқ ифодалилигини тушунишга ўргатиш ҳамда бу ҳиссиётларнинг бола томонидан ўзлаштирилишига эришиш лозим). Тўртинчи қонуният: Нутқни бойитиш, аввало, нутқ кўникмаларини такомиллаштиришга боғлиқ (агар олдинги ёш босқичида мактаб58 гача катта ёшдаги бола нутқини шакллантириш муваффақиятли бўлган бўлса, ундан кейинги нутқни бойитиш жараёни ҳамда уни ўзлаштириш осон ва тез боради). Бундан ташқари, тадқиқотчилар томонидан нутқни бойитиш жадаллиги тилни ҳис этиш, билиш имкониятлари (сезиш, хотира, идрок қилиш, фикрлаш), ирода кучининг ривожланишига ҳам боғлиқ. Бешинчи қонуният: Нутқ меъёрларини ўзлаштириш тилни ҳис этишнинг ривожланишига боғлиқ. Болаларнинг нутқини ўзлаштиришда тиниш белгиларини қўллаш меъёрини, эслаб қолиш қобилиятини шакллантириш муҳим ўрин тутади. Меъёрланган нутқда она тили унсурларини анъанавий қўллашда инсон ҳаётининг асосан мактабгача катта ёшдаги даври самарали бўлиши она тили методикаси илмида аллақачон ўз исботини топган.