‘zbekiston respublikasi L,1y va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

64-rasm.
Dorivor qoqio‘t (Одуванчик лекарственный)
— 
Taraxacum officinale Web.

---

Farmatsevtika amaliyotida quyuq cktilrukluian hab dori 
layyorlashda foydalaniladi. Q oqio‘tning qirqilgan ildi/i ishtaha 
ochuvchi, o ‘t haydovchi va m e’da kasalliklarida ishlaliladigan 
choylar-yig‘malar tarkibiga kiradi. Abu Ali ibn Sim> qoqio'l shirasi 
bilanjigarvaistisko kasalligini, ildizining sut shirasi bilan csa koVj-.a 
tushgan oqni davolagan. Chayon chaqqan joyga u qoqioMning 
quritilmagan yer ustki qismini ezib bog‘lashni tavsiya qiladi.
Q oqio‘t ildizidan va bargidan tayyorlangan damlama xalq 
tabobatida buyrak kasalliklarida siydik haydovchi, jigar va 
o ‘t pufagi kasalliklarida o ‘t haydovchi, ishtaha ochuvchi, qon 
tozalovchi hamda surgi vosita sifaLtida qo‘llaniladi. Bargining shirasi 
kamqonlikda, quw atsizlikda, k o ‘krak og‘rig ‘ida va qabziyatda 
ishlatiladi. Ildizining sut shirasi bilan so ‘gallar y o ‘qotiladi.
Xalq tabobatida qoqio‘t siydik yo ‘llari kasalliklarini (sistit va 
uretritlar), gastrit (m e’da yallig‘lanishi) va boshqa kasalliklami 
davolashda, gijjalarni tushirish ham da sochni mustahkamlash (soch 
to ‘kilishiga qarshi) uchun ishlatiladi.
Q ushqo‘nnias, sariqgul 
(В олчец ку д рявы й ) -
Cnicus benedictus L.
Qushqo‘nmas astradoshlar (murakkabguldoshlar) — 
Asteraceae
(Compositae)
oilasiga mansub bo‘lib, bo‘yi 15-30 sm gayetadigan bir 
yillik o ‘t o ‘simlik hisoblanadi. Poyasi sertuk, asos qismidan boshlab 
shoxlangan. Ildizoldi to ‘p barglari bandli, cho‘ziq, nishtarsimon 
va uchburchak nishtarsimon bo‘laklarga patsimon qirqilgan, yon 
tomonlari tishsimon, tikanlar bilan qoplangan.
Poyasidagi barglari nishtarsimon (pastki qismidagi barglari ildiz 
oldi barglariga o ‘xshagan), tikanli tishli b o ‘lakchalarga patsimon 
bo‘lingan bo‘lib, poyasi va shoxlarida bandsiz ketma-ket o ‘mashgan. 
Sariq gullari savatcha to ‘pgulga joylashgan. Q ushqo‘nmasning 
mevasi q o ‘n g ‘ir rangli, silindrsimon, uchmali pista, may-iyun oy­
larida gullaydi, mevasi iyun-iyulda yetiladi.
Q ushqo‘nmas tog‘ etaklarida, tog‘ yonbag‘irlarida, y o ‘l chek- 
kalarida, begona o ‘t sifatida bog‘larda va ekinzorlarda o ‘sadi. U
165

---

Markaziy Osiyo, Kavkaz va MDH davlatlarining Yevropa qismida 
xususan ja nubiy hududlarida tarqalgan._____________