‘zbekiston respublikasi L,1y va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Chilonjiyda o ‘stirish agrofexnikasi. 
Chilonjiyda urag ‘lari 
meva pishgan vaqtda (sentabr oxiri - oktabrda) tayyorlanadi. 
Mevalar p o ‘sti qizargach, ichi ko‘k, chilonjiyda pashshasi bilan 
zararlanmagan, qo‘l bilan mevani bosganda czilmaydigan mevalar- 
dan tayyorlanadi.
Tayyorlangan um g‘lar quruq, soya, yaxshi shamollatib turiladi- 
gan, chirimaydigan joyda saqlanadi. Yangidan terilgan mevalar-

---

ning ustki qobiq mevasini tozalash maqsndidu, u/oq vaql bochka 
yoki shunga o ‘xshash idishlarda saqlash tavsiya elilmiiydi liunday 
saqlanganda urug‘lar qizib, unuvchanligi yo'qoladi
Urug‘lami qobiq mevadan tozalashni osonlashtirish uehim me- 
valar 1,5-2 sutka 2-3 marotaba almashtirib turiladigan toza suvda 
ivitilib qo‘yiladi.
Uchinchi kuni ivitilgan mevalam ing suvi to ‘kib tashlanadi 
Mcvalar shu idishga 2-3 kun saqlanib, kuniga 2-3 marta aralashtii ib 
turiladi. Shundan keyin meva p o ‘stlog‘i tozalanadi va soyada quriti- 
ladi.
Tozalangan urug‘lami o ‘rta namli qumda stratifikatsiya qilinadi. 
Agar urug‘lar haddan tashqari quritib yuborilgan bo‘lsa, u holda 
u ru g ia m i 2-3 kun oqar yoki kuniga 2-3 marta almashlab turiladigan 
toza suvda ivitiladi.
Stratifikatsiya uehun toza elangan qumdan foydalaniladi, qum 
tarkibiga organik chiqindi aralashmasligi lozim, aks holda urug1 
m og‘orlashi va qizib ehirishi mumkin. 1 xissa urug‘ uehun 3-4 hissa 
qum olinadi. Urug‘ qumga aralashtirilganda qum kamroq namlana- 
di. U rug'lar yashiklarda stratifikatsiya qilinib, yer ostiga 30-40 sm 
chuqurlikda ko'm iladi.
U rug‘lami 50-60 sm chuqurlikdagi 80-100 sm enlikdagi 40 sm 
tuproq ostida transheyalarda stratifikatsiya qilish ham mumkin. 
Transheyalar uzunligi urug' miqdoriga bog'liq. 0 ‘raga sizot suv kir- 
masligi uehun o ‘raning usti do‘nglik qilinadi, yonlari yom g‘ir suv 
tushmasligi uehun ariqehalar olinadi. Chilonjiyda danagining o ‘sib 
chiqishi uehun issiq harorat lozim. Buning uehun urug‘lar ekilishi- 
dan 15-20 kunharorati 20-25°S darajali joyga o ‘tkaziladi.
Chilonjiyda urug‘i bahorda ekilgani m a’qul. Kuzda ekilgan 
urug‘ yog‘ingarchilik davomida yeming ziehlanishi sababli qatqaloq- 
da qolib ketishi bois zaif maysalaming yerdan unib chiqishi qiyinla- 
shadi. Undan tashqari harorat va namlikning k o ‘tarilib yoki pasayib 
turishi maysalaming bir m e’yorda unib chiqmasligiga olib keladi. 
U m g‘ ekishning eng optimal vaqti fevralning oxiri mart oyining
1-2-dekadasi hisoblanadi. Tayyorlangan egatlarda urug‘ qumidan 
tozalanmagan holatda qo‘l kuchi bilan ekiladi. Maydonda 80-100

---

kg/ga mayda mahalliy, 90-100/ga mayda nordon mevali, 120-150 
kg/ga o ‘rta xil mahalliy urug‘li navlar ekiladi. Egatlar orasi 70-90 
sm, urug‘lar oralig'i 3-5 sm va 3-4 sm chuqurlikda ekiladi.
May oyining 2-3 dekadalarida payvando'st yashil novdalaming 
uzunligi 15-20 sm bo'lib, 4-5 ta kurtak bilan payvand qilinadi. Pay­
vando'st qalamchalar ertalab, pastki tomoni bilan suvda saqlanadi. 
Payvand qilishdan oldin payvandtagni yarim bo'yidan yuqorisi kes- 
ib tashlanadi. Payvand oddiy, barcha mcvalilar kabi qilinadi. 18-20 
kundan keyin payvand kurtagi ko'karishni boshlaydi. Shunda pay­
vand kurtagidan yuqorisi kesib tashlanadi. Bu esa payvand kurta- 
gining yanada tez o'sishga olib keladi va kuzgacha ko'chat tayyor 
bo'ladi. Payvand kurtagining qabul qilmagan (qurigan) taqdirda tes­
kari tarafdan darhol qaytadan payvand qilinadi.