Ўзбекистон республикaси иқтисодий тaрaқҚиёт

 
 
 
 
 
 
 
 
1
https://kun.uz/57712301 

---

492 
ELEKTRON TIJORATDA KORXONALARNING BIZNES-MODELLARI 
 
Xasanov E. 
–
 TMI talabasi, 
Ishanxodjayeva D.I. 
–
 TMI 
“
Elektron tijorat
va raqamli 
iqtisodiyot” kaf
edrasi katta 
o‘q
ituvchisi
 
Raqamli iqtisodiyotda an’anaviy markazlashtirilgan modellarni siqib chiqarishi 
yoki vayron qilishi mumkin bo’lgan va potensial ravishda boshlang‘ich holatdagi 
mustaqil korxonalar sifatida rivojlanishi mumkin bo‘lgan 
ochiq tarmoq korxonalari
tashkil qilish 
mumkin va buning uchun hozirgi paytda ko‘plab imkoniyatlar mavjud. 
Faraz qiling, taqsimlangan raqamli model moliyaviy hizmatlarning sakkizta 
funksiyasini 
–
jismoniy shaxslarga bank hizmatlari ko‘rsatish va fond bozorlaridan 
tortib, sug‘urta va buxgalteriya
hisobigacha bo’lgan hizmat turlarini o’zgartirmoqda 
yoki asta-sekin siqib chiqarmoqda. Raqamli texnologiyalar va blokcheyn yordamida 
o‘zini yaxshi tomondan ko‘rsatgan kompaniyalar ham, yangi kompaniyalar ham 
innovatsiyalarni yaxshiroq amalga oshiradigan, kamroq harajatlar bilan yaxshiroq 
qiymat yaratadigan, moddiy boylik ishlab chiqaruvchilarga ular yaratgan boylikdan 
hamma joyda foydalanish imkonini beradigan biznes-arxitekturalar yaratishi 
mumkin.Blokcheyn texnologiyasi «
Vikinomika
» kitobida atroflicha tavsif berilgan 
ayrim biznes-modellarni yangi darajaga olib chiqadi. Hayot yarayoniga yangilik 
sifatida kiritilgan elektron raqamli to‘lov tizimlari, nufuzni boshqarish tizimlari, 
tsenzura qilinmaydigan kontent, ishonch talab qilmaydigan tranzaksiyalar, smart-
shartnomalar va mustaqil agentlar 
–
blokcheyn-inqilobning asosiy innovatsiyalarini 
qo‘shgan holda yangi turdagi ishlab chiqarish, ommaviy iste’mol, ochiq platformalar, 
umumiy axborot makonidagi yangi hukumat, butunjahon virtual tsexi va ijtimoiy ish 
o‘rinlarini qanday rivojlantirish mumkin ekanligini quyida ko‘rib chiqamiz.