Ўзбекистон республикаси ќишлоќ ва сув хўжалиги вазирлиги

93100 (С) – 
Statik 
byudjetdan chetlanish 
miqdori 
Manba. Ch. Xorngren, J.Foster va Sh. Datarlarning uslubiyati asosida 
muallif ishlanmasi 

---

177 
2-darajali tahlilda haqiqiy xarajatlarning moslashuvchan byudjetdan 
chetlanishi tahlil qilinadi (13
 
- jadvalga
qarang).
Operasion foyda bo‗yicha salbiy chetlanishlarni batafsil tahlil qilish uchun 
mazkur chetlanishlar moslashuvchan byudjet va sotish hajmi bo‗yicha 
chetlanishlarga ajratiladi. 
Moslashuvchan va statik byudjet bo‗yicha ko‗rsatkichlarni hisoblash uchun 
byudjetdagi sotish bahosi va xarajatlar (miqdor va qiymat ko‗rinishida) 
ko‗rsatkichlaridan foydalaniladi. Yagona farq moslashuvchan byudjet hisob-kitobi 
uchun haqiqatda ishlab chiqarilib, sotilgan mahsulot haqidagi ma'lumotlardan, 
statik byudjetda esa byudjetda aks ettirilgan mahsulot ishlab chiqarish va sotish 
hajmi ko‗rsatkichidan foydalaniladi. Ushbu ikki ustun ko‗rsatkichlari bo‗yicha farq 
sotish hajmi bo‗yicha chetlanishlar deyiladi. Ular moslashuvchan va statik 
byudjetlardagi sotilgan mahsulot hajmidagi farqlar hisobiga yuzaga keladi. 
 
X korxonasining statik byudjetdan chetlanishlarini 2-darajali tahlili, so„mda 
13 – jadval 
2-darajali tahlil 
Ko„rsatkichlar 
Haqiqiy 
ma'lu-
motlar 
Mosla-
shuvcha
nбюдже
т 
Moslashuvch
an 
byudjet 
bo„yicha 
chetlanishlar 
Statik 
byudjet 
Sotish 
bo„yicha 
chetlanish-
lar 
(1) 
(2) 
(3)=(1)-(2) 
(4) 
(5)=(4)-(5) 
Sotishlar hajmi, 
tonna 
10000 
10000 
0 
12000 
2000 (С) 
Tushum, ming 
so‗mda 
1250000 1200000 
50000 (И) 
1440000 240000 (С) 
O‗zgaruvchan 
xarajatlar: 

---

178 
asosiy materiallar, 
ming so‗mda 
621600 
600000 
21600 (С) 
720000 
120000 (И) 
asosiy ishlab 
chiqarish 
ishchilarining ish 
haqi, ming so‗mda 
198000 
160000 
38000 (С) 
192000 
32000 (И) 
o‗zgaruvchan 
umum ishlab 
chiqarish xarajatlari, 
ming so‗mda 
130500 
120000 
10500 (С) 
144000 
24000 (И) 
Jami o‗zgaruvchan 
xarajatlar, ming 
so‗mda 
950100 
880000 
70100 (С) 
1056000 176000 (И) 
Marjinal foyda, 
ming so‗mda 
299900 
320000 
20100 (С) 
384000 
64000(С) 
Doimiy xarajatlar, 
ming so‗mda 
285000 
276000 
9000 (С) 
276000 
0 
Operasion foyda, 
ming so‗mda 
14900 
44000 
29100 (С) 
108000 
64000 (С)