Ғўзани эгатлаб ва томчилатиб суғориш технологиялари қўлланилган дала тажрибаларидага фенологик кузатувлари (Ғўза нави Наманган-77, эгатлар оралиги 90см).
ТИМИ ЎИМ, 2007й.
Ўл-чам нуқ-талар
|
Ўрни
№
П/П
|
Ўлчамлари
бўйи
|
поялар
|
Кўсаклар
|
Хосил элементлар
|
Эни
|
Отк
|
Кусак. тугиши
|
З
|
Ц
|
Б
|
Б
|
тажр
|
назор
|
оп
|
к
|
оп
|
к
|
оп
|
к
|
назор
|
тажр
|
назор
|
тажр
|
назор
|
тажр
|
назор
|
тажр
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
1
|
41
|
32
|
85
|
70
|
50
|
35
|
0
|
0
|
14
|
12
|
1
|
2
|
1
|
1
|
21
|
15
|
2
|
67
|
36
|
50
|
62
|
26
|
15
|
0
|
0
|
6
|
4
|
1
|
1
|
0
|
0
|
5
|
3
|
3
|
40
|
40
|
81
|
58
|
40
|
26
|
0
|
0
|
10
|
9
|
4
|
0
|
1
|
1
|
3
|
11
|
4
|
39
|
27
|
95
|
90
|
51
|
50
|
0
|
0
|
14
|
12
|
7
|
1
|
1
|
0
|
14
|
15
|
|
187
|
135
|
311
|
280
|
167
|
126
|
0
|
0
|
44
|
37
|
13
|
4
|
3
|
2
|
43
|
44
|
2
|
1
|
51
|
43
|
83
|
63
|
50
|
55
|
0
|
0
|
10
|
7
|
2
|
0
|
2
|
0
|
12
|
7
|
2
|
45
|
27
|
86
|
85
|
26
|
73
|
0
|
1
|
8
|
12
|
2
|
0
|
0
|
0
|
1
|
29
|
3
|
51
|
15
|
80
|
83
|
35
|
60
|
0
|
0
|
11
|
12
|
2
|
0
|
0
|
0
|
11
|
17
|
4
|
75
|
42
|
84
|
90
|
60
|
64
|
1
|
0
|
11
|
14
|
0
|
1
|
1
|
0
|
9
|
29
|
|
222
|
127
|
253
|
321
|
171
|
252
|
1
|
1
|
40
|
45
|
6
|
1
|
3
|
0
|
33
|
82
|
3
|
1
|
64
|
37
|
100
|
45
|
65
|
31
|
0
|
0
|
12
|
8
|
1
|
0
|
0
|
0
|
14
|
10
|
2
|
47
|
30
|
70
|
63
|
60
|
30
|
0
|
0
|
9
|
8
|
0
|
0
|
0
|
0
|
11
|
9
|
3
|
59
|
70
|
95
|
43
|
45
|
17
|
0
|
0
|
11
|
7
|
1
|
0
|
1
|
0
|
17
|
6
|
4
|
73
|
43
|
85
|
43
|
70
|
29
|
2
|
0
|
13
|
6
|
1
|
0
|
2
|
0
|
10
|
10
|
|
243
|
160
|
350
|
194
|
240
|
107
|
2
|
0
|
45
|
29
|
3
|
0
|
3
|
0
|
52
|
35
|
4
|
1
|
51
|
81
|
70
|
80
|
55
|
41
|
3
|
0
|
10
|
10
|
0
|
0
|
0
|
0
|
21
|
15
|
2
|
42
|
38
|
110
|
75
|
57
|
34
|
0
|
0
|
14
|
10
|
0
|
0
|
0
|
0
|
12
|
10
|
3
|
48
|
68
|
115
|
97
|
68
|
61
|
2
|
2
|
14
|
13
|
0
|
0
|
2
|
0
|
5
|
23
|
4
|
67
|
68
|
86
|
100
|
41
|
63
|
1
|
0
|
6
|
12
|
1
|
0
|
1
|
0
|
3
|
19
|
|
208
|
255
|
381
|
352
|
221
|
199
|
6
|
2
|
44
|
45
|
1
|
0
|
1
|
0
|
41
|
67
|
5
Густ
|
1
|
80
|
42
|
|
64
|
80
|
30
|
38
|
0
|
0
|
10
|
10
|
1
|
0
|
1
|
0
|
2
|
2
|
71
|
57
|
70
|
83
|
41
|
27
|
1
|
0
|
9
|
9
|
1
|
0
|
0
|
0
|
4
|
6
|
3
|
54
|
75
|
80
|
84
|
45
|
45
|
0
|
0
|
10
|
11
|
1
|
0
|
1
|
0
|
9
|
17
|
4
|
60
|
35
|
110
|
72
|
47
|
43
|
1
|
0
|
13
|
10
|
1
|
1
|
0
|
0
|
12
|
6
|
|
265
|
209
|
324
|
319
|
163
|
153
|
2
|
0
|
42
|
40
|
4
|
1
|
2
|
0
|
27
|
46
|
|
1125
|
886
|
1619
|
1466
|
962
|
837
|
11
|
3
|
215
|
196
|
27
|
6
|
12
|
2
|
196
|
274
|
|
62623
|
2198
|
85,3
|
2905
|
48,5
|
1620
|
0,7
|
15
|
10,6
|
399
|
1,5
|
14
|
0,6
|
8
|
10,6
|
500
|
6
|
1
|
53
|
83
|
86
|
44
|
40
|
16
|
0
|
0
|
10
|
5
|
2
|
1
|
0
|
1
|
14
|
2
|
2
|
41
|
43
|
120
|
80
|
86
|
32
|
2
|
0
|
12
|
9
|
1
|
1
|
0
|
0
|
23
|
10
|
3
|
44
|
64
|
81
|
59
|
46
|
26
|
1
|
0
|
10
|
9
|
0
|
0
|
0
|
0
|
17
|
7
|
4
|
41
|
85
|
120
|
40
|
61
|
25
|
1
|
0
|
13
|
8
|
0
|
0
|
1
|
0
|
8
|
6
|
|
179
|
275
|
407
|
223
|
233
|
99
|
4
|
0
|
45
|
31
|
3
|
2
|
1
|
1
|
62
|
25
|
7
|
1
|
25
|
90
|
85
|
85
|
60
|
39
|
0
|
0
|
12
|
16
|
1
|
0
|
1
|
0
|
23
|
13
|
2
|
34
|
67
|
105
|
78
|
80
|
42
|
2
|
0
|
13
|
14
|
0
|
1
|
1
|
0
|
30
|
17
|
3
|
42
|
79
|
100
|
68
|
36
|
38
|
0
|
1
|
10
|
12
|
6
|
0
|
2
|
1
|
2
|
23
|
4
|
45
|
88
|
87
|
87
|
55
|
43
|
1
|
0
|
11
|
13
|
3
|
2
|
1
|
1
|
6
|
10
|
|
146
|
324
|
377
|
318
|
231
|
162
|
3
|
1
|
46
|
55
|
10
|
3
|
5
|
2
|
61
|
63
|
8
|
1
|
46
|
40
|
89
|
110
|
3
|
80
|
0
|
1
|
8
|
11
|
0
|
0
|
1
|
0
|
0
|
20
|
2
|
45
|
80
|
88
|
84
|
56
|
40
|
0
|
2
|
12
|
11
|
2
|
0
|
1
|
0
|
5
|
12
|
3
|
68
|
31
|
85
|
87
|
30
|
56
|
3
|
2
|
9
|
13
|
0
|
1
|
0
|
0
|
7
|
20
|
4
|
41
|
23
|
81
|
105
|
35
|
61
|
1
|
3
|
12
|
16
|
4
|
2
|
1
|
0
|
3
|
28
|
|
200
|
174
|
343
|
386
|
151
|
237
|
4
|
8
|
41
|
51
|
6
|
3
|
3
|
0
|
15
|
80
|
9
|
1
|
47
|
51
|
85
|
97
|
70
|
41
|
1
|
0
|
10
|
12
|
1
|
0
|
0
|
0
|
15
|
4
|
2
|
34
|
25
|
70
|
90
|
36
|
68
|
0
|
2
|
9
|
13
|
2
|
0
|
2
|
1
|
8
|
17
|
3
|
49
|
43
|
60
|
63
|
17
|
44
|
0
|
0
|
5
|
7
|
1
|
0
|
0
|
0
|
4
|
7
|
4
|
54
|
49
|
95
|
68
|
52
|
30
|
1
|
0
|
13
|
8
|
2
|
0
|
2
|
0
|
17
|
3
|
|
184
|
168
|
310
|
318
|
175
|
183
|
2
|
2
|
37
|
40
|
6
|
0
|
4
|
1
|
44
|
31
|
10
|
1
|
60
|
76
|
75
|
55
|
51
|
28
|
1
|
0
|
12
|
8
|
3
|
0
|
0
|
1
|
15
|
9
|
2
|
41
|
123
|
80
|
40
|
45
|
20
|
0
|
0
|
9
|
5
|
2
|
0
|
0
|
0
|
7
|
4
|
3
|
43
|
75
|
110
|
43
|
52
|
18
|
1
|
0
|
12
|
4
|
2
|
0
|
0
|
1
|
16
|
2
|
4
|
51
|
97
|
93
|
56
|
40
|
36
|
0
|
1
|
11
|
9
|
1
|
0
|
1
|
0
|
9
|
12
|
|
195
|
371
|
358
|
194
|
188
|
102
|
2
|
1
|
44
|
26
|
8
|
0
|
1
|
2
|
47
|
27
|
|
904
|
13121
|
1795
|
1439
|
978
|
783
|
15
|
12
|
213
|
203
|
33
|
8
|
14
|
6
|
229
|
226
|
|
2029
|
67838
|
3414
|
72,6
|
1940
|
40,5
|
26
|
0,4
|
428
|
9,97
|
60
|
0,4
|
26
|
0,2
|
425
|
12,5
|
Наманган -77 навли пахтани мақбул суғориш режими 1-3-1 ва суғориш меъёрлари 700-800-900 м куб/га тенг. Тупроқнинг суғоришдан олдинги намлиги минимал дала нам сиғимининг (МДНС) 70-75-60 %га тенг бўлиши керак.
Трубкали томизғичдан фойдаланилганда суғориш меъёрининг миқдори эгатлаб суғоришдаги суғориш меъёрининг 40-50 %ни ташкил қилади.
Суғориш меъёри миқдорини қайта ҳисоблаш шуни кўрсатадики,томизғичли қувурни қўллаганимизда 1 га суғориладиган майдонга 30-40 м.куб. сув ҳажми талаб қилинади.
Юқоридаги маълумотларни хулоса қилиб, шуни айтиш мумкинки, томчилатиб суғоришда суғориш сувини ўсимликларнинг ривожланиш фазаларига боғлиқ ҳолда, керакли миқдорда ва керакли вақтда уларнинг илдизлари жойлашган зонага бевосита бериш мумкин;
илдизлар жойлашган зонада тупроқ намлигини доимий таъминлаш;
қаторлар бутун узунлиги бўйича тупроқ намлигини биртекисда ва сифатли таъминлаш;
сувнинг филтрацияга ва буғланишга сарфланишини камайтириш ҳамда ўсимликнинг талабига мос равишда сувни ростлаб бериш ҳисобига мавсумий суғориш меъёрининг камайиши;
Янги турдаги трубкали томизғични ишлаб чиқаришга жорий қилиш бўйича таклиф ва хулосалар.
Янги турдаги трубкали-томизғичларни лаборатория ва дала шароитида текширилиб, изланишлар натижасида қуйидаги асосий кўрсаткичлар ва тавсифномалар белгиланди:
1)қувурлар баҳоси бўйича – янги турдаги томизғич кам материал сарфланганлиги учун (1пм =100 сўм).
Исроилда ишлаб чиқарилган «Агро-Дрип” томизғичидан 10-12 марта арзон ва ишлаш қобилияти мустаҳкамлиги бўйича хорижларникидан қолишмайди.
2)қувурли томизғичлардан фойдаланиб Наманган-77 навли пахтани суғоришда, суғориш меъёри эгатлаб суғоришга нисбатан 1,5-2 баравар камайди.
Бунда чуқурлиги 0,95-1,0м, эни -0,90 м бўлган намланган қатлам ҳосил бўлади ва у пахтанинг илдизлари ривожланишига тўлиқ жавоб беради.
3)Янги турдаги трубкали-томизғичлар суғориш сувининг жуда тоза бўлишини талаб қилмайди:
майда заррачаларнинг концентрацияси 50 мг /л-дан ошмаслиги, заррачаларнинг ўлчами 30-50 мкм ва филтр сифатида капрон материал билан қопланган тешиклари бор пластмасса қувурлардан фойдаланиш мумкин.
4)трубкали томизғични умумий минералланиши 2 г/л- гача бўлган суғориш сувларида ва механик таркиби ҳар хил бўлган тупроқларда қўллаш мумкин. Сувнинг водородли кўрсаткичи (РН) 6-9
5)трубкали томизғич тизимини ернинг нишаблиги I≤ 0,03 бўлганда қўллаш мумкин ва суғориш шлангининг охиридаги босим 3 м дан ошмаслиги керак.
6)трубкали-томизғичлар қўлланилган участкада пахтанинг яхши ўсиши ва ривожланиши кузатилди ва эгатлаб суғоришга нисбатан ҳосилдорлиги 5 ц/га - га ошди.
Янги турдаги трубкали томизғичларни пахтани суғориш бўйича ўтказилган тажрибалар натижаси изланиш ишларининг кенг миқёсда давом этишини яъни трубкали томизғични нафақат пахтани суғоришда, балки узум, олма, нок,помидор,бодринг ва бошқа экинларни суғоришда фойдаланиш мумкинлигини аниқлаш бўйича изланишлар ўтказишни талаб қилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |