Дилбар
- барглари ва гул банди бақувват, барглари тўқ яшил рангли, туплари
сербарг бўлиб, тўп гули барги билан бир ҳил баландликда туради. Меваси
йирик, қизил,
биринчи терилган меваларининг ҳар бири ўрта ҳисобда 15-25 г
келади. Мевасининг эти пуштиранг, ичи эса оч қизил,
бироз хушбўй, таъми
яхши.
Бу ўртапишар нав бўлиб, совуққа чидамли; меваси ва барги замбуруғ
касалликларига чидамли. Меваси асосан истеъмол қилиш
учун ишлатилади,
лекин ундан шарбат ва конфет начинкалари тайѐрлашда ҳам
фойдаланиш
мумкин (Мирзаев М.М., Собиров М.Қ., 1987).
2.2. Қулупнай навлари тавсифи
Ўзбeкистoндa ўстирилaдигaн рeзaвoр мeвa ўсимликлaр ичидa қулупнaй
кўп тaрқaлгaн ўсимлик ҳисoблaнaди. Мaмлaкaтимизнинг тупрoқ-иқлим
шaрoитидa қулупнaй мaй oйининг биринчи ўн кунлигидa пишaди.
Мeвaсининг мaзaси, пaрҳeз учун истeъмoл қилиниши, тexнoлoгия сифaти вa
рaнгининг чирoйлилиги жиҳaтидaн юқoри бaҳoлaнaди. Қулупнaй мeвaсининг
тaркибидa 4-11 фoизгaчa қaнд, 0,3-1,6
фoизгaчa кислoтa, 0,1-0,4 фoиз
oшлoвчи вa бўѐқ мoддaлaр бўлaди. Қулупнaйнинг 450 гa яқин тури мaвжуд.
Ўзбeкистoндa эса унинг 42 тури ҳaмдa жoйдoри турлaри eкилaди вa кeнг
тaрқaлгaн нaвлaргa қуйидaгилaр кирaди:
Вариантлар
Нав
наъмуналари
Экиш
муддати
Кўчатларни
тутиб кетиши
Ер усти барги
ўсиб бориши
Кўчатларни
бир текс ўсиб
риволаниши %;
1-вариант
Дилбар
6.03.2015
7,3
12,03
25.,0 3
18,06
90
П-вариант
Дилбар
25.06.2105
26,06
16,07
20,7
31..09
81
Ш-вариант
Дилбар
30.07.2015
1,07
20,07 25 ,07
30,08
99
Зeнгaзeнгaнa, Кулвeр, Мaдaм Мутo, Фeстивaлний, Дилбaр, Узбeкистaнскaя,
Пaмят Шрeдeрa вa мaҳaллий нaвлaрдир.Қулупнай ўт ўсимликлар группасига
киради.
Қулупнай кўчати август ойида ўтқазилса, келгуси йили ҳосил бериб 4-5
йил яшайди, смородина (қорақат) 3-йилдан бошлаб ҳосил беради, 12-15 йил
яшайди. Крижовник 3-4-йилдан бошлаб ҳосил беради, 15-20 йил яшайди.
Тошкент
- Ўзбекистон ўсимликшунослик институтида чиқарилган
янги нав
бўлиб, меваси биринчи терилишда йирик, бир донасининг вазни 20-25 г
келади. Кейинги теримларда меваси майдалашади (10-15 г бўлади). Меваси
май ойида пиша бошлайди. Серҳосил нав, гектаридан 10-12 т гача ҳосил
олиш мумкин. Гули икки уйли (фақат уруғчи гули бор), четдан чангланади.
Мураббо (қиѐм) пиширганда меваси эзилмайди.
Кейинги йилларда кўпгина олимлар бир мавсумда
бир марта гуллаб кетма-
кет ҳосил берадиган янги навлар яратдилар. Ада, Неисчерпаемая,
Сахалинская каби навлар шулар жумласидандир. Бу навлар Ўзбекистон
шароитида ҳам яхши ўсиб мўл ҳосил беради .
Do'stlaringiz bilan baham: