Ўзбекистон республикаси қишлоқ ХЎжалиги вазирлиги тошкент давлат аграр университети

биринчидан, мева-сабзавотчилик кластерлари ишлаб чиқариш ва ҳизмат кўрсатиш турлари қанча кўп бўлса, шунча кўп даромад олишга эришган. Шу сабабли кластерлар фаолиятида юқори фойда олишга интилган; иккинчидан эса, кластерларнинг соҳалар бўйича ихтисослашуви юқори даромад олишга таъсир этган; учинчидан, мева-сабзавотчилик кластерларида етиштирилган мева-сабзавот маҳсулотларнинг сифати ва товарлилик даражаси қанча юқори бўлса, даромади ўртача 20 % га ошган; тўртинчидан, қанчалик инфратузилма объектлари билан самарали алоқа қилинса, кластер хўжалиги даромадининг ошишига шунча таъсир қилган.
7. Тадқиқот ишимизда мева-сабзавотчилик кластерлари фаолиятига турли омиллар таъсири ўрганилиб, улар даражасига кўра, ички ва ташқи омиллардир, шунингдек олинадиган натижага кўра, ижобий ва салбий омилларга асосланиб SWOT-таҳлили қилинди. Тадқиқот ишида SWOT-таҳлилининг мева-сабзавотчилик кластерларини тавсифлашда Бухоро вилояти мева-сабзавотчилик кластерларида амалиётга жорий этилди. Ушбу таҳлил истиқболда мева-сабзавотчилик кластерларини ривожлантириш ва бошқариш муаммоларини бартараф этишга хизмат қилади.
8. Хорижий мамлакатлар тажрибасини мамлакатимиз иқлим шароитига мос йўналишларини белгилаш ҳамда Германия, Хитой, Жанубий Корея моделларини мева-сабзавотчилик кластерларида қўллашни бўйича таққослама таҳлил ишлаб чиқилди.

3-БОБ. МЕВА-САБЗАВОТЧИЛИК КЛАСТЕРЛАРИНИ БОШҚАРИШНИНГ ТАШКИЛИЙ-ИҚТИСОДИЙ АСОСЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ
3.1. Мева-сабзавотчилик кластерларини ривожлантириш ва бошқарув механизмини бозор тамойилларига мослаш йўллари.
Қишлоқ хўжалигининг муҳим соҳаларидан ҳисобланган мева-сабзавотчилик тармоғининг бундан кейинги ривожланишида кластерларни ташкил этилишига ва фаолиятига кўп жиҳатдан боғлиқдир. Мева-сабзавотчилик тармоғида кластерларни ташкил этиш ва ривожлантириш муҳим вазифа ҳисобланади, бу тузилмани самарали равишда ташкил этиш ва фаолиятини самарали амалга ошириш учун кластерларни ташкилий, ҳуқуқий, ижтимоий, иқтисодий томондан қўллаб-қувватлаш ҳамда стратегик йўналишларини аниқлаб олиш керак.
Ҳозирги кунда мамлакатлар иқтисодиётида энг муҳим йўналишлардан бири бу – мамлакатнинг экспорт салоҳиятини янада ошириш ҳамда унинг жаҳон бозоридаги рақобатбардошлигини таъминлашдан иборатдир. Чунки, экспорт салоҳиятини юксалтириш нафақат муайян бир мамлакатнинг, балки ҳар бир ташқи иқтисодий фаолият субъектининг ҳам туб манфаатларини кўзда тутади.
Мамлакатимиз қишлоқ хўжалигида ўтказилаётган изчил иқтисодий ислоҳотлар аҳолини сифатли озиқ-овқат маҳсулотларига бўлган талабини тўлароқ қондириши, бозорни тўлиқ қамраб олиши ва бу соҳадаги таъминотни тубдан яхшилаб жаҳон андозаларига тенглаштириш, экспортга кенг йўл очиш энг долзарб масалалардан бири ҳисобланади.
Бозорни тўлиқ қамраб олиш, мева-сабзавот маҳсулотларини тўғри жойлаштириш, бозор тамойилларини ўрганиш мавжуд ресурслардан самарали фойдаланиш бозор қонуни ҳисобланса, кластерлар ўз механизмини тўғри йўлга қўйиши лозим бўлади. (3.1.1-расм)