Ўзбёкистон республикаси ички ишлар вазирлиги академияси ижтимоий-иқтисодий фанлар

Электр токидан шикастланиш
Электр токидан шикастланишга олиб келувчи факторлар:
1. Электр асбобларидан уй хўжалигида техника хавфсизлигига риоя қилмай фойдаланиш;
2. Электр асбобларнинг носозлиги;
3. Бехосдан ўзи билмаган ҳолда электр токи билан контактда бўлганда
4. Чакмок урганда электр қуввати 3-5 мА га тенглашганда токни организм сезади, 20-25мА ток қуввати мушакларнинг беихтиёр қисқаришига олиб келади. 127-220 В электр токи ўлимга олиб келиши мумкин. 10000 Вли
кучланиш кенг кўламдаги куйишларга олиб келиши исботланган.
Электр токининг организмга кириш ва чиқиш йули ток ҳалкаси деб аталади. 3
12
хил ҳалка тафовут этилади:
1.Оёқдан - оёкка (кам хавфли);
2. Қўлдан – қўлга (хавфи юқорироқ);
3. Оёқ – қўллар - юрак (хавфи жуда юқори).
Электр куйишлардаги ўзига хос белгилар ток белгиси деб аталади.
Кўпрок кириш жойида бўлиб кулранг оч сарик ёки сут рангида номоён бўлади.

Электротравма 4 даража фарк килинади:

1 - Даража - инсон хушини йўқотмаган, мускуллар беихтиер титрайди;
2 – даража - инсон хушини йўқотади, мускуллар титрайди;
3 – даража -инсон хушини йўқотади, юрак ва нафас функциялари бузилади;
4 – даража - бемор клиник ўлим ҳолатида бўлади.
Маҳаллий куйишларда токниниг кириш жойида оғриқнинг сезмаслиги, сарик жигарранг доғлар ҳосил бўлади. Куйиш майдони тезда аниқ чегара хосил қилади ва ўлган кулранг тўқима атрофида тиник айлана хосил килади.
Электротравмада биричи тиббий ёрдам:
1. Шикастланган инсонни иложи борича ток таъсиридан тез озод этиш зарур.
2. Агар беморда клиник ўлим юз берса тезда суний нафас беришни (оғиздан - оғизга ёки оғиздан - бурунга) ва юракни билвосита массаж қилишни амалга ошириш керак.
3. Куйган терини одекалон билан артиш керак.
4. Стерил боғлам қўйилади.
5. Касалхонага транспортировка қилинади.
Шундай қилиб термик жароҳатлар, кимёвий жароҳатлар, сингувчи радиация ҳамда совуқ уриши, ҳамда электротравмалар хар бири ўзига хос келтириб чикарувчи сабабларга, (этиология) жароҳатларнинг ривожланиш механизмига (патогенез), клиник белгиларига (симптомлар), тўқималарда юз берадиган ўзгаришларга (масалан: некроз) жароҳатланган шахс аҳволига қараб даражаларга бўлинишини кўришимиз мумкин. Ўз вақтида кўрсатилган тиббий ёрдам пайдо бўладиган кейинги асоратларнинг
13
(куйиш касаллиги, нур касаллиги) енгилрок кечишига ёрдам беради.