Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлигининг

Ўзбекистон Республикаси
Халқ таълими вазирлигининг
2019 йил “_____”_____________ даги
__________- сон буйруғининг
_____ иловасига асосан тасдиқланган

Мазкур ўқув дастурлари психологик-педагогик республика ташхис маркази Илмий Кенгашининг 2019 йил _______ __________________ ______–сон қарори билан тадбиқ этилди.

Тузувчилар: ЎзМУ профессори Д.Муҳамедова
Тақризчилар: ЎзМУ доценти Н.Далимова
Тақризчилар: ЎзМУ доценти А.Расулов

Касб танлаш ва касбга йўналтиришнинг психологик асослари
Кириш

Ўзбекистон Республикасининг «Таълим тўғрисида»ги Қонун ва «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури»да баркамол шахс ва малакали мутахассисни тарбиялаб вояга етказиш жараёнининг моҳияти тўлақонли очиб берилган «Касб танлаш ва касбга йўналтиришнинг психологик асослари» фани тингловчиларда шахсда дастлабки касбий кадрларни шаклланишида касбий ҳаётгача ривожланиши хакидаги билим куникма ва малакасини шакллантиради. Меҳнат логиясининг методларида амалий фойдаланишни ўрганиш (диагностик, конструктив); танлаш ва касбга йўналтириш жараёнига психологик ҳамкорлик ва шахснинг ўзини ўзи англаш тушунчаларининг мазмун моҳиятини англаб етишмасини таркиб топтиришдан иборат.

Ўқув фанининг мақсади ва вазифалари


Фаннинг мақсади - тингловчи ларга фан соҳасидаги психологик тушунчалар: касбларда тушунча тасаввурлар заҳирасини шакллантириш шунингдек касб танлаш ва касбга йўналтириш юзасидан назарий, амалий маълумотлар манбаини бериш. Фаннинг вазифалари- тингловчиларни илмий маълумотлар билан таништириш, касб танлаш хусусиятлари, касблар психодиагностикаси ҳақида тушунча бериш, касбни ўзи англаш ва белгилаш жараёни ҳақида маълумотлар бериш,


Фан бўйича тингловчиларнинг билим, кўникма, малака ва компетенцияларга қўйиладиган талаблар


ўқув фанини ўзлаштириш натижасида тингловчилар:
— касбга йўналтириш тизимининг функциялари;
— касбга йўналтириш тушунчасини аниқлаш;
— касбга йўналтириш соҳасида кафолатланган хизматлар;
— касб танлаш жараёнида психологик қўллаб - қувватлантириш;
— касбга йўналтириш жараёнидаги қарма-қаршиликлар;
— касб танлашнинг асосий омиллари ва таркибий қисмлари;
— касбий танлов касбга йўналтиришнинг сифатида;
— касбнинг инсон шахсига қўядиган психологик талаблари;
— касбий яроқлиликни баҳолаш мезонлари ҳақида билимга эга бўлиши;
— кадрларни танлаш ва жой-жойига қўйишни;
— касбий психологик консультациянинг турларини;
— инсон ва касбнинг ўзаро муносабати муаммосининг асосий назарий йўналишларини;
— касбий ҳаётий йўлининг босқичма-босқичли моделини; 
— шахснинг касбий-муҳим сифатларини;
 — умумий ва махсус қобилиятларини;
—— илк ўспиринлик даврида касб танлаш моделини қўллаш;
— илк ўспиринлик даврида шахсий касбий режа ишлаб чиқиш; шунингдек, психология соҳасида; компьютер тизимини бошқаришда; педагогик технологияларни ишлаб чиқиш соҳасида; педагогик маҳоратни қўллаш ва мустаҳкамлаш соҳасида Ўзбекистон Республикасининг касбий таълимни ривожлантириш кўникма ва малакаларига эга бўлиши зарур.
Педагогик ва психологик билимлар асосида коммуникатив компетенцияни қўлай олиш, илғор чет эл тажрибасини билиши ва иш юритиш усулларини эгаллаши, педогогик фаолиятни математик саводхонлик асосида юритиш компетенцияларига эга бўлиши лозим.