Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги ўҚувчиларни касб-ҳунарга йўналтириш ва

---

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ХАЛҚ ТАЪЛИМИ 
ВАЗИРЛИГИ 
ЎҚУВЧИЛАРНИ КАСБ-ҲУНАРГА ЙЎНАЛТИРИШ ВА 
ПСИХОЛОГИК-ПЕДАГОГИК РЕСПУБЛИКА 
ТАШХИС МАРКАЗИ 
 
 
 
Мактаб психологлари учун йиллик иш режа асосида10-11-синф 
ўқувчилари билан ишлаш бўйича услубий қўлланма
Тошкент-2020 
 

---

10-СИНФ ЎҚУВЧИЛАРИ УЧУН МЕТОДИКАЛАР ВА
ТРЕНИНГ МАШҒУЛОТЛАРИ 
I.1. Ўқув мотивациясининг йўналганлигини ташхис қилиш 
методикаси 
Методика ҳақида маълумот. Тест – сўровнома шаклидаги мазкур 
методика муайян фанларни ўрганишга қаратилган ўқув фаолияти 
мотивациясининг йўналганлигини ва таълим олувчи шахс ички 
мотивациясининг даражасини ўлчаш учун хизмат қилади. Ушбу методика 
таълим олувчиларнинг барча гуруҳлари билан (12 ёшдан бошлаб) – ўз – 
ўзини таҳлил қилишга ва ўзи ҳақида хулоса чиқаришга қодир бўлган ҳар 
қайси таълим олувчи инсон билан ўтказилиши мумкин.
Методика Т.Д. Дубовицкая томонидан тузилган бўлиб, унинг стимул 
материали 20 та таъкиддан иборат. Мазкур таъкидлар бўйича 
текширилувчилар маълум фанларга нисбатан ўз муносабатини билдириб, 
махсус жавоб варақаси (1 - жадвал) нинг муайян устун ва стартларида 
тегишли белгиларни қўядилар: «тўғри» - (+ +); «тўғри, шекилли» - (+); 
«нотўғри, шекилли» - (+); «нотўри, шекилли» - (- ); «нотўғри» - (- - ).
Жавоб варақаси 
Ўрганилаётган фанлар 
Математика 
Психолог ия 
… 
… 
1 
2 
… 
19 
20 
Қандай фанларнинг танлаши экспериментатор ихтиёрида 
Таъкидлар. 
1. Ушбу фанни ўрганиш орқали ўзим учун кўп керакли нарсаларни ўрганиб 
олаяпман, ўз қобилиятларимни намойиш этиш имкониятига эга бўлиб 
турибман. 
2. Бу фан менга қизиқ ва мен шу фан юзасидан имкон қадар кўпроқ нарса 
билишни хоҳлайман. 
3. Мазкур фанни ўрганишимда менга дарсда бериладиган билимларнинг ўзи 
кифоядир. 

---

4. Ушбу фан бўйича бериладиган топшириқлар менга қизиқ эмас, мен уларни 
ўқитувчи талаб қилгани учунгина бажараман. 
5. Бу фанни ўрганишда олдимда пайдо бўлувчи қийинчиликлар фанга бўлган 
қизиқишимни янада орттириб юборади. 
6. Мазкур фанни ўрганишда дарслик ва тавсия этилган адабиётлардан 
ташқари мустақил равишда қўшимча адабиётлар билан танишиб бораман. 
7. Ушбу фанга тегишли мураккаб назарий масалаларни ўрганмаса ҳам 
бўлади, деб ҳисоблайман. 
8. Бу фанни ўрганишда бирор ишнинг уддасидан чиқа олмасам, мен 
муаммонинг тагига етишга ҳаракат қиламан. 
9. Мазкур фандан дарс ўтилганда, негадир умуман ўқишни истамай қоламан. 
10. Ушбу фан юзасидан бериладиган топшириқлар устида фақат ўқитувчи 
назорат қилиб тургандагина ишлайман.
11. Бу фанга таалуқли маълумотларни бўш вақтда (танаффузда, уйда) 
синфдошларим (дўстларим) билан муҳокама қилиш менга қизиқ туюлади. 
12. Мазкур фандан топширилган вазифаларни мустақил бажаришга ҳаракат 
қиламан, кимнингдир маслаҳат ва ёрдам бериб туришини ёқтирмайман. 
13. Ушбу фанга тегишли топшириқларни бошқалардан кўчириб олишга 
ҳаракат қиламан ёки кимдандир вазифани ўрнимга қилиб беришини илтимос 
қиламан. 
14. Бу фан бўйича бериладиган барча билимлар керак деб ҳисоблайман, 
шунинг учун бу фандан имкони борича кўпроқ нарса билиш керак деган
фикрдаман. 
15. Мазкур фан бўйича қўйиладиган баҳо менга бу фандан бериладиган 
билимдан муҳимроқ. 
16. Ушбу фандан ўтказиладиган дарсга яхши тайёргарлик кўрмаган бўлсам, 
бундан унчалик қаттиқ хафа бўлмайман. 
17. Бу фан билан шуғулланиш учун мен бўш вақтимнинг катта қисмини унга 
сарфлайман. 
18. Мазкур фанни қийинчилик билан ўзлаштираман, шу фан бўйича 
бериладиган топшириқларни ўзимни – ўзим мажбурлаб бажараман. 
19. Ушбу фан бўйича ўтказиладиган дарсда касаллик ёки бошқа сабаб билан 
қатнаша олмасам, хафа бўлишим мумкин. 
20. Агар имкониятим бўлганда, мен бу фанни дарс жадвали (ўқув режаси) 
дан олиб ташлаган бўлардим.