Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги ўҚувчиларни касб-ҳунарга йўналтириш ва

1-сонли ташхис ўтказиш дастуридан фойдаланиш бўйича кўрсатма 
Маҳорат билан маслаҳат бериш – бу ижодий иш. Ҳар бир тажрибали 
психолог – касб-ҳунарга йўналтирувчининг маслаҳат беришни ташкил этиш 
ва ўтказишнинг синаб кўрилган ўз йўналиши бўлади. Ушбу мақола орқали 
биз мактаб касб-ҳунарга йўналтирувчиларини чегаралаб қўйишга уринмоқчи 
эмасмиз: улар ўзларига ёққан ҳоҳлаган ташхис методикасидан 
фойдаланишлари мумкин. Лекин 1-сонли ташхис ўтказиш дастурида санаб 
ўтилган методикаларни мактаб касб-ҳунарга йўналтирувчилари битирувчи 
синфларда фойдаланишлари мажбурий.
Бунинг иккита сабаби бор.
Биринчи сабаб. Таҳлиллар кўрсатдики, базавий психологик таълимга эга 
бўлган мактаб касб-ҳунарга йўналтирувчилар бизда 8% ни ташкил этади. 
Қолган касб-ҳунарга йўналтирувчилар ёки қисқа муддатли курсларни 
битирганлар ёки касб-ҳунарга йўналтириш марказларидан бирининг базасида 
малака оширишдан ўтганлар. Мактаб касб-ҳунарга йўналтирувчиси 

---

лавозимини эгаллаб турувчи одамларнинг кўп қисмини ҳозирча умуман 
педагогик маълумотга эгалар ташкил этади. Бундай шароитларда албатта 
улар фойдаланаётган методикалар зарурий ва ўқувчиларга асосли касб-
ҳунарга йўналтириш бўйича тавсияномалар беришда ишончли методикалар 
бўлиб ҳисобланади. 1-сонли ташхис ўтказиш дастурига киритилган 
методикалар узоқ муддатли тажриба-синовишлари натижасида танлаб 
олинган бўлиб, қўйилган талабларга жавоб беради. Улардан фойдаланиш 
касб-ҳунарга йўналтирувчиларга дастлабки асосли тавсияномаларни беришда 
етарли ахборот беради. 
Иккинчи сабаб. Индивидуал касбий маслаҳатлар натижасида олинган 
маълумотларни мактаб, шаҳар, вилоят, мамлакат доирасида умумлаштириш 
Ўзбекистоннинг 
ижтимоий-иқтисодий 
ривожланишининг 
замонавий 
босқичидаги ёшларга касблар ҳақида фойдали ва керакли маълумотларни 
беради. Ушбу натижалар асосида информацион-тарғибот ишлари ташкил 
этилиши, турли хил касб-ҳунарга йўналтириш бўйича тадбирларни ташкил 
этиш ва ўтказиш режаларини ишлаб чиқилади. Лекин шу каби натижаларни 
қиёслаш мумкин бўлиши керак, яъни ягона психодиагностик мосламадан 
фойдаланиш натижасида олинган бўлиши лозим.