Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика

4-АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ:


Бошланғич синф она тили дарсларида ўқувчиларнинг фанга оид компетенцияларини шакллантиришда фойдаланиладиган назорат ва
ижодий топшириқ турлари


Машғулот мақсади: Бошланғич синф она тили дарсларида ўқувчиларнинг фанга оид компетенцияларини шакллантиришда фойдаланиладиган назорат ва ижодий топшириқ турларидан фойдаланиш бўйича кўрсатмалар бериш.


Диктант эшитиб идрок қилинган сўз, гап, матнни ёзишдир. Ўқувчиларнинг оғзаки ёзма нутқини ўстиришда, саводхонлигини оширишда диктантнинг аҳамияти катта. Ўқувчи диктант ёзиш жараёнида хато қилмасликка ҳаракат қилади. Хато қилмаслик уларнинг фонетик, лексик ва грамматик билимларни қай даражада ўзлаштирганликларига боғлиқ бўлади. Имло қоидалари грамматик ҳодисалар билан боғлиқ бўлади. Демак, саводли диктант ёзиш учун ўз навбатида грамматик қоидаларни ҳам билиш зарур.

Бошланғич синфларда диктант учун матн танлашда бир қанча тамойилларга риоя қилиш зарур:

1. 
   Матннинг монологик нутқ шаклида бўлиши. Унда кўчирма гаплар, ундалмали, кириш сўзли, ажратилган бўлакли гаплар, қўшма гап бўлмаслиги лозим.
   

2. 
   Матн ҳажми 1-4-синф ўқувчиларининг ўқиш сурътига асосланган бўлиши.
   

3. 
   Матн мазмуни болалар ҳаёти билан боғлиқ бўлиши.
   

4. 
   Диктант матни ўқувчиларга у ёки бу ҳақда билим бериши.
   

5. 
   Танланган матн ғоявий-бадиий жиҳатдан юксак бўлиши, болалар ҳиссиётига таъсир қилиши.
   

6. 
   Матн тарбияловчи характерда бўлиши.
   

60

7. 
   Матнда ўрганилаётган ҳодиса камида 5-6 марта учраши. Диктантлар мақсадига кўра икки хил бўлади:
   

1.