Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги мактабгача муассасалар ходимларини қайта тайёрлаш

Саводга тайѐрлаш бўйича амалий машқ 
Болалар билан ―Оз-оз ўрганиб доно бўлур‖ гапини сўзларга бўлиш, сўзларни чапак чалиб 
бўғинларга бўлишни машқ қилиш. 
Тарбиячи машғулот якунида болаларни ширин сўзлар билан рағбатлантиради. 
7-машғулот 
Мавзу: расмларни номлаш (“R” товуши) ва улар иштирокида гап тузиш 
Мақсад: Расмларни номлаганда сўздаги ҳар бир товушни тўғри талаффуз қилиш. 
Болаларга берилган расмлар асосида мустақил гап тузишга ўргатиш. Сўзлар гапда 
боғланиши ҳақида тушунчаларини мустаҳкамлаш.Сўзларни бўғинларга бўлиш. 
Вазифалар: 
Расмлар орқали гап ҳақида тушунчаларини мустаҳкамлаш, луғатни фаоллаштириш.
Боғланишли нутқ—гап тузиш кўникмаларини шакллантириш. 
Нутқнинг ифодалилигини тарбиялаш.
Гапни сўзларга бўлишга ўргатиш. 
Кутилаѐтган натижалар:
Расмлар асосида гап тузишга ўрганадилар. 
Грамматик жиҳатдан тўғри сўзлашга интилади 
Керакли жиҳозлар: 
Турли мавзуларда расмлар 
Машғулотнинг бориши.
Тарбиячи: Бугун болалар, сиз билан ―R”
товуши иштирок этган расмларни кўрамиз, улар 
ҳақида гап тузамиз. 
-Бу нима? (ракета)
-Мен ракета ҳақида гап туздим. ―Ракета учди.‖ 

---

59 
- болалар, ҳозир мен сизга расмлар тарқатаман. Сиз расмга қараб гап тузасиз. 
Тарбиячи: - Феруза, сенда қандай расм бор, номла.
Феруза:-менда ранда расми бор. 
Тарбиячи: ранда сўзида ―R‖ товуши сўзнинг қаерида келяпти? 
Феруза: ранда сўзида ―R‖ товуши сўзнинг бошида келяпти. 
Тарбиячи: ранда сўзини бўғинга бўл. 
Феруза: ран-да 
Тарбиячи:- ран-да сўзи неча бўғин экан? 
Феруза: ранда сўзи икки бўғин экан 
Тарбиячи:- ранда ҳақида қандай гап туздинг? 
Феруза: - Рустам ранда олди. 
Тарбиячи: тузган гапингда нечта сўз бор? 
Феруза: - учта 
Тарбиячи: -қандай сўзлар? 
Феруза: - ―Рустам‖, ―ранда‖, ―олди‖ 
Тарбиячи: -тўғри, Феруза уч сўздан иборат гап тузди. Доно дутор чалди. Гапда ―Доно‖ 
биринчи сўз, ―дутор‖ иккинчи сўз, ―чалди‖ учинчи сўз.
Тарбиячи шу тариқа болалардан ―R‖ 
товуши иштирок этган сўзлардан гап тузишларини 
сўрайди. Болаларнинг сўздаги товушларни тўғри талаффуз қилишларига, тузилган гапда 
сўзларнинг боғланишига эътибор беради. Машғулот давомида албатта жисмоний дақиқа 
ўтилиши лозим.