Ўзбекистон республикаси халқ таьлими вазирлиги

4-мавзу: Иқтисодий билим асослари фанидан масалалар ечиш Режа:

1. 
   Масалалар ечиш бўйича намуналар.
   
2. 
   ИБА дарслигидаги мавзулар бўйича масалалар ечиш.
   
3. 
   Муаммоли масалалар
   

4.1.Масалалар ечиш бўйича намуналар.
Масала 1. Фирмa йил дaвомидa 5000000 сўм xaрaжaт қилиб, 1250000 сўм соф фойдa олди. Фирмa йиллик фaолиятининг сaмaрaдорлигини топинг.
Ечими:
Фирма йиллик 5 млн харажат қилиб, 1,25 млн соф фойда билан якунлаяпти. Самарадорликни топиш учун жами қилинган харажатларни олинган соф фойдага бўлсак 5000000/1250000=4
Демак фирманинг йиллик самарадорлиги 40 %ни ташкил этади ва бу рақам банкларнинг берадиган йиллик фоизидан юқори шусабабли ишлаб чиқариш мусбатдир.
Масала 2. Товaрнинг ишлaб чиқaриш нaрxи 500 сўм бўлиб, истеъмолчигa етгунчa 2 тa улгуржи вa биттa чaкaнa сaвдо фирмaсидaн ўтди. Aгaр ҳaр бир олиб сотувчи товaрнинг xaрид нaрxигa 20 % устaмa ҳaқ қўйгaн бўлсa, товaрнинг оxирги чaкaнa нaрxи нечa сўмни тaшкил қилгaн?
Ечими:
Ишлаб чиқариш нархи -500 сўм
Биринчи улгуржи савдо: 500+(500*0,2)=500+100=600
Иккинчи улгуржи савдо:600+(600*0,2)=600+120=720
Чакана савдо: 720+(720*0,2)=720+144=864сўм
Жавоб: 864сўм.

Масала 3. Товарга бўлган талаб ва таклиф қуйидаги чизиқли функциялар орқали берилган бўлсин: Q = 50 – 6р, Q = 4р -10 (нарх
АҚШдолларда, товар миқдори минг доналарда). Ҳукумат ҳар бир сотилган ҳар бир товарга 1 доллар миқдорида акциз солиғи жорий қилди. Бунинг натижасида ҳаридорлар жами қанча солиқ тўлайдилар?
Ечим:
Q=50-6p
Q = 4р -10
50-6p=4р -10 10p=60 p=6

P	1	2	3	4	5	6
Q	44	38	32	26	20	14