Ўзбекистон республикаси халқ таьлими вазирлиги

Утилитар тақсимот. Утилитар фойда, наф сўзидан олинган бўлиб хамма ҳодиса, фаолият наф келтириш , мақсадга етиш учун ҳизмат қилиши нуқтаи назаридан қаралган. бунда тақсимо жамиятнинг хамма аъзоларининг нуфузига қараб тақсимлаш адолатли ҳисобланади. Унинг асосчиси инглиз файласуфи Иеремия Бентам.
Бозор иқтисодиѐтига хос тақсимот. Адолат бозор орқали ўрнатилади. Хозирги пайитдаги иқтисодчиларининг асосий қисми шундай тақсимотни қўллаб – қувватлайди. Бунда капитал, тадбиркорлик қобиляти, ер, ишчи кучидан иборат ресурс эгалари ўз ресурсларини ишлаб чиқариш омили сифатида иқтисодиѐтга қўшган хиссасига қараб даромад олади деб хисоблайдилар. Бозор иқтисодиѐтига хос тақсимотнинг авзаллиги шундаки, у биринчидан даромадни чеклашни инкор этади. Иккинчидан, хар бир кишига фаолият юритишни танлаш имконини беради.
Тақсимот иқтисодий жараѐн сифатида қаралса, ишлаб чиқариш омиллари хамда ишлаб чиқариш натижаларини тақсимлаш таризида қараш мумкин.
Бозор иқтисодиѐти шароитидаги тақсимот қонунига мувофиқ иқтисодиѐт субъектларининг даромади уларга қарашли ресурсларнинг миқдори ва самарали ишлатилишига қараб белгиланади.
Лекин хар қандай жамиятда ишлаб чиқариш омилларига эга эмаслар, меҳнатга лаѐқатсизлар, камбағаллар, ишсизлар, ва ўз этиқодига қараб ишлашни хохламайдиганлар мавжуд. Давлат секторида банд бўлганлар хам ишлаб чиқаришда қатнашмайдилар. Демак даромадларни тақсимлашда давлат аралашуви зарур. Давлат бозор иқтисодиѐти шароитида кам таъминланганларга ѐрдам, кўп болали оилаларга , ишсизларга нафақа, ишсизларни ўқитиш , янги касб эгаллаш тизимини яратиш. Тадбиркорларга белгиланган минимал иш хақидан паст хақ тўлламаслик мажбуриятини юклайди. Бепул ўқитиш, тиббий хизмат кўрсатиш ва бошқаларни амалга оширади.
Бозор иқтисодиѐти тақсимоти:

• 
  меҳнат ва унинг натижаларига қараб;
  
• 
  мулк ва капиталга қараб;
  
• 
  эҳтиѐжларга қараб;
  
• 
  ишбилармонлик қобилиятига қараб;
  
• 
  нуфузига қараб;
  
• 
  талаб ва таклиф қонунига асосан тақисмланади.