Ўзбекистон республикаси фанлар академияси

 
Адабиётлар: 
1.
Комилов Қ.Ў. ва бошқалар. “Ернинг мелиоратив ҳолатини яхшилашда самарадор 
гидрокимёвий мелиорантлардан фойдаланиш”. Халқаро илмий-техник анжуман 
материаллари. ТИМИ. Тошкент ш. 2008 й. 71-73-б. 
2.
Мухммедов Ғ.И., Комилов Қ.Ў., Рахимова М.Н. “Гидроэкологик муаммоларни олдини 
олишда гидрокимёвий мелиорантларни ўрни”. Республика илмий-техник конференцияси 
материаллари. ЖизПИ. Жиззах ш. 2009 й. 11-12-б.
СУРУНКАЛИ ЮРАК ЕТИШМОВЧИЛИГИ БИЛАН КАСАЛЛАНГАН ЁШИ КАТТА 
БЕМОРЛАРДА КЛИНИК БЕЛГИЛАРНИНГ ЎЗИГА ХОСЛИГИ 
Ж.М.Ҳабибуллаев, Илмий раҳбар: С.А.Китян – ассистент.
Андижон Давлат тиббиёт институти. [e-mail] 
 
Долзарблиги:
Ҳозирги кунда сурункали юрак етишмовчилиги айниқса ёши катта 
беморларда жудаям кўп учрайди ва уларнинг сони ортиб бормоқда. Афсуски, бу ҳолатнинг 
олди етарлича олинмаётгани ёки тўлиқ даволанмаётгани оқибатида ўлим ҳолатлари 
кузатилаяпти. Статистик жиҳатдан қаралганда ҳозирги кунда Россия Федератсиясининг 11,7% 
(17 млн 199 минг) аҳолиси юрак етишмовчилиги (НЙҲА И,ИИ,ИИ,ИВ синфлари) билан 
оғримоқда. Америка Қўшма Штатлари мисолида оладиган бўлсак, йилига 550,000 тагача 
беморга сурункали юрак етишмовчилиги деб ташхис қўйилмоқда. Умумий ҳисобда 5 млн 
Америкалик шу касалликдан азият чекади. Улардан 3,6 млн нинг ёши 60 дан катта ва йилига 
шу касаллик натижасида 287,000 дан ортиқ ўлим ҳолатлари кузатилади. 

---

139 
Мақсад:
Сурункали юрак етишмовчилиги билан касалланган ёши катта беморларда 
юзага келувчи белгиларнинг ўзига хослигини ўрганиш.
Ўрганиш усуллари ва материаллар: 
Андижон Давлат тиббиёт институти қошидаги 
Й.Отабеков номидаги клиникасининг шошилинч кардиология бўлимида ноябр ойида 
даволаниб чиққан беморларнинг 44 таси турли даражадаги сурункали юрак етишмовчилиги 
билан оғриган. Беморларнинг ўртача ёши 62±1 ни ташкил этди.
Сурункали юрак етишмовчилиги билан касалланган ёши катта беморларни ҳолатини
 
ўрганиш учун бир нечта усуллардан фойдаландик. Биринчи методимиз юрак бўлмачаларидан 
ажралиб чиқувчи На-уретик гормонни аниқлашдан иборат бўлди. Бунда асосан Б-типдаги 
натриюретик пептид(БНП) ва Н-терминал натриюретик пептидни(НТ-проБНП) ни аниқлаш 
муҳим аҳамият касб этади. Бу усул билан юрак етишмовчилигининг эрта босқичларидаёқ 
ташхис қўйиш имкониятига эга бўлишимиз мумкин. Сурункали юрак етишмовчилиги билан 
касалланган беморларга ташхис қўйишда эхогардиграфия(ЕхоКГ) усули ҳам муҳим аҳамият 
касб этади ва клиникада стандарт ташхислаш усули сифатида фойдаланилади. Изланишлар 
натижасида юклама бериш усули ҳам яхши самара берди. Масалан, 6 дақиқа давомида 
юришини сўрадик.