Œзбекистон республикаси фанлар академияси

-ила аффикси тамомга қўшилиб равиш ясайди: тамомила (қолипи: “ўзак маъносининг ҳаракат - ҳолат белгисига айланиши” маъносидаги “N_subs +- ила = N_adj”).
Ташвиш, фахр лексемалари. Бу икки лексеманинг сўз ясаш имконияти бир хил,:сифат ясовчи -ли ва феъл ясовчи -лан аффикслари билан қўшилади, сифат ва феъл ҳосил қилади: ташвишли, фахрли (қолипи: “ўзакдан англашилган ҳис-туйғунинг мавжудлиги” маъносидаги “N_subs +-ли = N_adj”); ташвишланмоқ, фахрланмоқ (қолипи: “ўзакдан англашилган ҳис-туйғунинг ҳаракат-ҳолат жараёнига ўтиши” маъносидаги “N_subs +- лан = V”).
Мана шу тарзда арабча бало, араз, шарт, зирҳ каби лексемаларнинг сўз ясаш имкониятлари ўрганилган.
Сифат туркумига мансуб арабча луғавий ўзлашмаларнинг мотивловчи асос мақомида келиши. Сифат туркумига мансуб арабча луғавий ўзлашмаларнинг ўзбек тили сўз ясалиши жараёнидаги кўлами от туркумига хос арабча луғавий бирликларнинг сўз ясаш имкониятига қараганда бир оз чекланган. Бунда бир лексеманинг учтадан ортиқ аффикс билан сўз ясаши учрамайди. Шу боис сўз ясалиши структурасида мотивловчи асос мақомида келувчи сифат туркумига мансуб лексемаларни қуйидагича гуруҳлаймиз.
Уч мотивловчи восита билан сўз ясаш жараёнида қатнашувчи арабча луғавий бирликлар. Бу гуруҳга оммавий, тайин, маъюс, ваҳший, ғариб, хосият лексемалари киради.
Ваҳший лексемаси. Бу лексеманинг сўз ясаш кўлами -лик, -она ва -ларча аффикслари билан белгиланади, от (ваҳшийлик) ва равиш (ваҳшиёна, ваҳшийларча) ясалади.
Ваҳший лексемасининг от ясалмаси “хослик” маъносидаги “N_adj +- лик = N_subs” қолипида, равиш ясалмалари эса ўзаро синонимик тавсифдаги “N_adj + -она = N_adj”, “N_adj + -ларча = N_adv” қолипларида воқеланади.
Маъюс лексемаси. Бу лексеманинг сўз ясаш кўлами -лик, -лан, -она аффикслари билан алоқадордир. -лик аффикси ёрдамида от ясалади: маъюслик, -лан аффикси воситасида феъл ясалади: маъюсланмоқ, -она аффикси воситасида равиш ясалади: маъюсона.