Ўзбекистон республикаси фанлар академияси навоий бўлими ташкил этилганининг 5 йиллигига бағишланган “фан, таълим ва ишлаб чиқаришнинг

МЕЖДУНАРОДНАЯ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ 
«ИНТЕГРАЦИЯ НАУКИ, ОБРАЗОВАНИЯ И ПРОИЗВОДСТВА – ЗАЛОГ ПРОГРЕССА И 
ПРОЦВЕТАНИЯ», ТОМ I, ГОРОД НАВОИ, РЕСПУБЛИКА УЗБЕКИСТАН, 2022 
- 416 - 
2.
Och yashil rangning ikkinchi navi matolarni, angarlarni, chodirlarni 
bo'yash uchun ishlatilgan va vagonlar va yog'och qismlar uchun moy bilan 
aralashtirilgan. 
Bundan tashqari, ikkinchi nav, tadqiqotga ko'ra, tom yopish plitalari, 
terakota mahsulotlari, vazalar va boshqa bezak buyumlarini tayyorlash uchun 
yaxshi material edi. 
Yaratilgan texnologiyalar va ishlab chiqarish maydonchalarini tashkil etish 
tezda o'z samarasini berdi, sanoat usulida 213 tonnaga yaqin rang beruvchi yashil 
pigmentlar ishlab chiqarildi. 
Tinchlik sharoitida glaukonitli bo'yoq o'z qo'llanilishini tabiiy bo'yoq, astar 
bo'yoq sifatida, shuningdek devor qog'ozi va freskalar uchun topishi mumkin edi. 
Keyinchalik, 1932 yilda mutaxassislar mintaqada glaukonit qazib olishni 
qayta tiklash masalasini yana ko'tardilar. Bu safar glaukonit shisha sanoati uchun 
xom ashyo sifatida qaraldi. Biroq, bir necha yil o'tdi va Koporye glaukonit 
jinslari yana tadqiqotchilarning diqqat markazida bo'ldi. Buning sababi 
Leningraddagi keng ko'lamli qurilish bo'lib, uning doirasida uy-joy va madaniy 
ob'ektlar yuqori sur'atlarda qurildi. Foydalanishga topshirilgan har bir bino 
pardozlash materiallarini doimiy iste'mol qilishning yangi ob'ektiga aylandi, 
chunki pardozlash sifatiga qo'yiladigan talablar oshishi bilan tez-tez tiklash va 
ta'mirlash zarurati paydo bo'ldi. 
Shahar xo'jaligining tabiiy mineral bo'yoqlarga bo'lgan ehtiyoji ayniqsa katta 
bo’lib, ular ob-havoga chidamliligi va ishqorga chidamli pigmentlar edi. boshqa 
bo'yoq va laklar bilan bir qatorda barcha turdagi foydalanishdan tashqari, ular 
tezda keng tarqala boshladilar. binolarning jabhasi, devor va shiftini, binolarni, 
pollarni, tomlarni, quvurlarni, metall konstruksiyalarni bo'yashda ishlatiladi. 
Bo'yoq va laklarni iste'mol qilish, ayniqsa, bo'yash mavsumida tez o'sdi; 
ko'pincha bu davrda ushbu bo'yoqlarning etishmasligi ayniqsa keskinlashdi. 
Oʻzbekiston sharoitida keyingi yillarda glaukonit qumloqlari - tarkibida 
kaliy saqlovchi mineral oʻgʻit sifatida keng oʻrganilmoqda [2]. O‘zbekiston 
Respublikasi Fanlar Akademiyasi Umumiy kimyo instituti olimlari Changi 
konining glaukonit qumloqlarida pigment saqlovchi mineral rang beruvchi jins 
sifatida tadqiqot olib bormoqda [3]. Fizik-kimyoviy, rang berish, termokimyoviy 
va boshqa xossalari oʻrganilgan. Tajribadan: -yashil rangning turli jilolari; - 
mineral xrom oksidlari bilan pigmentlarning kompozitsion tarkiblari; - 
shuningdek, issiqlik bilan ishlanganda och-jigarrangdan to g'isht-tusli qizil 
rangdagi pigmentlar olingan. Rang berish xususiyatlarining sinovlari qoplama 
kuchi bo'yicha qoniqarli natijalarni ko'rsatdi. Glaukonit qumloqlari uchun ivitish 
va flotatsiya kabi boyitish usullaridan foydalanish maqbulligi aniqlandi.