Ўзбекистон республикаси давлат солиќ ЌЎмитаси солиќ академияси

Korxonaning pul oqimini tahlil qilishda moliyaviy tahlil quyidagi vazifalarni bajaradi:

• 
  pul mablag’larining harakatiga to’g’ri, aniq va xolisona baho berish;
  
• 
  operatsion faoliyatdagi pul mablag’larining harakatiga baho beish;
  
• 
  korxonaning joriy, investitsiya va moliyaviy faoliyatlari bo’yicha pul mablag’larining sof kirimini va chiqimini aniqlash hamda baho berish;
  
• 
  pul mablag’lari kirimi bo’yicha manbalarini, chiqimi bo’yicha harakatlarining tarkibini chuqur o’rganish;
  
• 
  pul mablag’lari miqdorining optimal variantini aniqlash;
  
• 
  korxonaning valyuta mablag’lari harakatini o’rganish va unga ta’sir etuvchi omillarga baho berish;
  
• 
  korxonani sof pul oqimlarida ijobiy saldoni ko’paytirish imkoniyatlarini aniqlash va hakozolar.
  

2. 
   Xo’jalik sub’ektlarining asosiy faoliyatidagi pul oqimlarining tahlili
   

“Pul oqimlari to’g’risidagi hisobot”da joriy (operatsion), investitsiya, moliyaviy va soliqqa tortish faoliyatlari bo’yicha pul mablag’larini kirimi va chiqimi ifodalangan.
Joriy (operatsion) faoliyat – xo’jalik jarayonlarini korxonaning pul mablag’lariga, foyda miqdoriga ta’sirini ifodalaydi. Bu bo’limga quyidagilar kiradi:

• 
  jo’natilgan tovarlar va ko’rsatilgan xizmatlar uchun kelib tushgan pul mablag’lari;
  
• 
  mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga to’langan pul mablag’lari;
  
• 
  xodimlarga va ular nomidan to’langan pul mablag’lari;
  
• 
  operatsion faoliyatning boshqa pul tushumlari va to’lovlari.
  

Korxonalarda pul mablag’larini harakati asosan korxona xo’jalik faoliyatida sodir bo’ladi.


3. Investitsiya, moliyaviy va soliq to’lashlardagi pul oqimini tahlili
Investitsiya faoliyati – korxona investitsiya faoliyatida nomoddiy aktivlarni sotib olish va sotish, uzoq muddatli moddiy aktivlar, ya’ni ko’chmas mulk bo’lmish bino, jihozlar va boshqa asosiy vositalarni sotib olish uchun yetkazib beruvchilarga to’langan pullar va unga tenglashtirilgan mablag’lar chiqim ustunida aks ettiriladi.
Kirim ustunida esa uzoq muddatli aktivlarni sotishdan tushgan tushum hisoblanadi. Korxonalar harid qilingan uzoq va qisqa muddatli qo’yilmalar moddasini chiqim ustunida vositalarga komission to’lovlar va boshqa birjada to’langan foizlarni hisobga olmagan holda qimmatli qog’ozlarni sotib olish uchun to’langan, pul mablag’larini ko’rsatadilar. Kirim ustunida o’zlik bo’lmagan qimmatli qog’ozlarni shu bilan birga bank va boshqa yuridik shaxslarni qisqa muddatli va uzoq muddatli ssuda va qarzlarini sotishdan kelgan tushum ko’rsatiladi.