3.2. Тижорат банклари активлари самарадорлик
кўрсаткичларининг амалдаги ҳолати
Р
ақобат шароитида ҳар бир тижорат банкнинг бош
стратегик мақсади актив амалиётлар ҳажмидан
юқори фойда олишдир, шунингдек, актив амалиётлар
самарадорлиги активлар ҳисобига қанча фойда тўғри ке-
лиши билан белгиланади.
3.5жадвал
Ўзбекистон Республикаси тижорат банкларининг
активлари тўғрисида маълумот,
(млн. сўмда 30.06.2019 йил ҳолатига)
76
№
Банк номи
Активлари Улуши, %да
1
ТИФ Миллий банк
73 971 375
27,97
2
АТБ “Асакабанк”
35 712 909
13,51
3
АТ “Ўзсаноатқурилиш-
банк”
34 944 341
13,22
4
“Ипотека-банк” АТИБ
23 984 573
9,07
5
“Агробанк” АТБ
16 541 234
6,26
6
АТ “Халқ банки”
12 801 529
4,84
7
АТ “Қишлоққурилишбанк”
10 996 843
4,16
8
“Ҳамкор банк”
7 506 900
2,84
76
Тижорат банкларининг йиллик молиявий ҳисоботлари асосида
муаллиф томонидан ишлаб чиқилган.
116
Ҳасан Ўткирович Раҳматов
9
“Алоқабанк”
6 700 054
2,53
10
“Капитал банк”
5 157 584
1,95
11
“KDB Bank Uzbekistan”
4 739 631
1,79
12
“Ипак Йўли банк”
4 480 293
1,69
13
“Микрокредит банк”
4 102 888
1,55
14
“Турон банк”
4 077 005
1,54
15
“Ориент-финанс банк”
4 060 485
1,54
16
“Инвест Финанс Банк”
3 763 308
1,42
17
“Трастбанк”
3 024 247
1,14
18
“Азия Альянс банк”
2 137 974
0,81
19
“Давр банк”
1 187 000
0,45
20
“Савдогар” АТБ
923 736
0,35
21
“Туркистон банк”
860 661
0,33
22
“Ziraat bank Uzbekistan” AJ
624 979
0,24
23
“Универсал банк”
536 468
0,20
24
“Равнақ банк”
469 397
0,18
25
“Cадерат”
329 724
0,12
26
“Hi-tech bank”
266 595
0,10
27
“Мадад Инвест Банк”
216 084
0,08
28
“Пойтахт Банк”
200 621
0,08
29
“Узагроэкспортбанк”
103 387
0,04
Жами
264 421 826
100,00
117
Ҳасан Ўткирович Раҳматов
И.А.Кетованинг таъкидлашича, “…актив амалиёт-
лар банк ресурсларини жойлаштиришнинг бош
инструменти сифатида даромад олишни рағбатлантира-
ди ва банк ликвидлигини сақлаб туради”
77
.
Аммо бизнинг фикримизча, бу ерда банк активлари
даромадлилиги ва ликвидлигининг ўзаро қарама-қарши
муносабатда эканлигига эътибор қаратиш зарур. Банк ак-
тивларининг ликвидлик даражаси ортган сари риск да-
ражаси пасаяди, шунга мутаносиб равишда даромадлик
даражаси ҳам пасаяди.
Ўз навбатида, актив амалиётларни тўғри бошқарили-
ши ликвидликни йўқотиш рискини ҳам назорат қилишни
талаб этади. Шу ўринда А.И.Копитованинг “…муваффа-
қиятли банк фаолиятини учта омил: юқори даромадлик,
ликвидлик ва тўловга қобилиятликнинг ўзаро алоқадор-
лигини таъминлаб беради” деган фикри ниҳоятда ўрин-
ли, деб ҳисоблаймиз
78
.
Миллий тижорат банклар фаолиятида активлар,
уларнинг таркиби, сифати, даромадлилиги, ликвидлиги ва
уларнинг динамикасини ўрганиб бориш катта аҳамиятга
эга. Банк активлар таркиби дейилганда баланс якунига
кўра ҳар хил сифатдаги активлар салмоғи тушунилиб,
банкнинг актив ва мажбуриятлари риск, даромадлилик
ва ликвидликка таъсири нуқтаи назаридан таққослама
таҳлил қилиш мақсадга мувофиқ бўлади.
Биз буни қуйидаги жадвалдан АТ “Алоқабанк” ва унга
таққосланаётган банклар активларининг таркибини
кўришимиз мумкин.
77
Кетова И.А. Анализ и оценка показателей активности банковского
сектора региона //Деньги и кредит. –М.:2014.- №11. С. 48-49.
78
Копитова А. И. Банки и банковское дело. Учеб. пособие. -Томск :
Изд-во ТГПУ, 2009. С. 208-209.
118
Ҳасан Ўткирович Раҳматов
3.6жадвал
Do'stlaringiz bilan baham: |