Zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

Fishing va ijtimoiy muhandislik hujumi



Fishing
Ehtimol, bugungi kunda eng ko‘p qo‘llaniladigan xakerlik texnikasi - bu fishing, zararli tarkibni ishonchli aloqa sifatida yashirib, foydalanuvchi ma’lumotlarini o‘g‘irlashga urinishdir. Ushbu atama odatda elektron pochta bilan bog‘liq bo‘lsa-da, boshqa vositalarni ta’riflash uchun atamalar mavjud, masalan, “smishing” (SMS phishing) - fishing har qanday elektron aloqada bo‘lishi mumkin. Odatda taktika - foydalanuvchini ko‘rilgan havolani bosish yoki qo‘shimchani yuklab olish uchun aldash. Foydali manbaga yo‘naltirish o‘rniga, zararli fayl yuklab olinadi va foydalanuvchi mashinasida bajariladi. Keyinchalik nima sodir bo‘lishi butunlay zararli dasturning amalga oshirilishiga bog‘liq – ba’zilari fayllarni shifrlashi va foydalanuvchining mashinasiga kirishiga to‘sqinlik qilishi mumkin, boshqalari esa boshqa zararli dasturlar uchun orqa eshik vazifasini bajarishi uchun yashirin qolishga urinishi mumkin.



3-rasm: Fishing
Kompyuter savodxonligi yillar o‘tishi bilan yaxshilanayotganligi va foydalanuvchilar onlayn tahdidlarga odatlanib qolganliklari sababli, fishing texnikasi yanada takomillashtirilishi kerak edi. Bugungi phishing odatda ijtimoiy muhandislikning biron bir shaklini o‘z ichiga oladi, bu erda xabar qonuniy, ko‘pincha taniqli kompaniyadan yuborilgan bo‘lib ko‘rinadi va mijozlariga qandaydir choralar ko‘rish zarurligi to‘g‘risida xabar beradi. Neftlix, Amazon va Facebook ko‘pincha shu maqsadda ishlatiladi, chunki jabrlanuvchining ushbu brendlar bilan bog‘liq akkauntiga ega bo‘lishi ehtimoli katta.
Nigeriyadagi merosxo‘rni qidirayotgan shahzodalar yoki boy vafot etgan qarindoshlari nomidan ish yuritadigan firmalar tomonidan elektron pochta xabarlari yuborilgan kunlar bu kunlar orasida juda kam, garchi siz hali ham g‘alati, g‘ayrioddiy, da’volarni bu yerda va u yerda topishingiz mumkin.