Zbekiston respublikasi axborot texnalogiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

88 - rasm. Garmonik tebranish kinetik parametrlarining vaqtga bog`liq o`zgarishlari

Vektor ko`rinishda quyidagicha ifodalanadi:

, (46.7)
Garmonik tebranayotgan jismga qo`yilgan kuch siljishga teskari yo`nalgan bo`lib, u jismni muvozanat holatiga qaytarishga intiladi, shu sababli bu kuch - qaytaruvchi kuch deb ataladi.

Kuchning siljishga bog`liqligi deformasiya ta’siridagi elastik kuchni eslatgani uchun, uni goh paytda kvazielastik kuch deb ham ataladi. O`z navbatida kvazielastik kuchlar tortishish yoki elastik kuchlar kabi konservativ kuchlarga o`xshaydilar. Shu sababli, garmonik tebranayotgan jismlarning to`la mexanik energiyasi o`zgarmasdir, ya’ni energiyaning saqlanish qonuniga amal qiladi

, (46.8)
Garmonik qonuniyat bilan tebranayotgan jismning kinetik energiyasi quyidagicha ifodalanadi:
, (46.9)

Kinetik energiya maksimal qiymatga ega bo`lganida potensial energiya У nolga teng bo`ladi. U holda to`la energiya

ga teng bo`ladi. Boshqa vaqtlarda potensial energiya shunday ifodalanadi:

, (46.10)
Dinamikaning ikkinchi qonunidan, tebranayotgan jismlar uchun quyidagi ifodani o`rinli deb hisoblasa bo`ladi:

, , (46.11)
_Bu ifoda garmonik tebranishlarning differensial tenglamasi deb ataladi. Uning echimi dan iboratdir.