Ўзбекистон республикаси алоқА, ахборотлаштириш ва телекоммуникация технологиялари давлат қЎмитаси тошкент ахбороттехнологиялари университети

 
3.3.2. Хроматик (CD) ва қутибланган мода (PMD) дисперсияларини 
ўлчаш асбоблари. 
 
Маълумот узатиш тезлиги юқори ва спектр бўйича зичлаштириш 
(DWDM) жорий этилган оптик толали тизимларда хроматик ва қутибланган 
дисперсияни ўлчаш талаб этилади. Бундай дисперсия параметрлари авваллари 
фақатгина ишлаб чиқариш жараѐнида ўлчанган бўлса, ҳозирги кунга келиб 
алоқани сифатини ошириш мақсадида экцплутация жараѐнида ҳам талаб 
қилинмоқда. 
Қутибланган дисперсияни ўлчаш – бунда ўлчанаѐтган линияни бошига 
кенгполасали қутибланган манба уланиб, шу линия охирига қутибланган 
(ўзгарувчан) спектр анализатори уланади. Таҳлил қилишда тез ўзгарувчан 
Фурье усули қўлланилади (FFT). Бу усулда линия чиқишидаги барча 
диффренцияал ушланишларни ўртача қиймати олинади ва қутибланган мода 
дисперсияси пикосекундларда ѐки пс/км
1/2 
ларда ўлчанади. 
Хроматик дисперсия – тўлқин узунликларини оптик толада 
синишиларини ўзгаришидан келиб чиқади. Хроматик дисперсияни ўлчаш 
асбоби световоддан ўтаѐтган оптик сигналлар синусоидал фазасини ўлчашга 
асосланган. 
 
3.3.3. Универсиал ўлчовчи тизимлар (платформа). 

---

Оптик тола ва оптик кабелларда ўлчаш ишларини амалга оширувчи 
универсал ўлчовчи асбобларни яратиш, ўлчов ачбоблари орасидаги энг 
самарали мураккаб вазифа ҳисобланади.(3.3-расм) 
3.3-расм. Унверсал оптик ўлчаш асбоби (платформа). 
Бундай унверсал ўлчаш воситалари қуидаги функцияларни бажариши 
мумкин: 
- Оптик рефлектоиетр: умумий ва сўниш юз бераѐтган масофани, сўниш 
ва аксланиш коэффицентини аниқлаш асбоби. 
- Хроматик ва қутибланган мода дисперсияни ўлчаш асбоби. 
- WDM блокли спектр анализатр учун С- ѐки L- диапазондаги спектрал 
сўнишларни ўлчаш асбоби. 
- Оптик тетстер. 
- Кўптўлқинли DWDM учун оптик қувват ўлчаш асбоби.