Ўзбекистон республикаси алоқА, ахборотлаштириш ва телекоммуникация технологиялари давлат қЎмитаси тошкент ахборот технологиялари университети

 
 
 

---

139 
Хулоса 
Корхонада ходимлар икки гурухга ажратилади: 
1.Асосий фаолиятда банд булган ходимлар (саноат ишлаб чиқариш 
ходимлари); 
2. Асосий булмаган фаолиятда банд булган ходимлар. 
Меҳнат ҳақи уз таркибига кура иккига булинади:
А) асосий; 
В) кушимча меҳнат ҳақи. 
Меҳнатга хак тўлашнинг куйидаги шакллари мавжуд: ишбай, вақтбай. 
Янги счётлар режасига асосан, ишчи ва хизматчилар билан ҳисоб - 
китобнинг синтетик ҳисоби 6710 - “Ходимлар билан меҳнатга хак тўлаш 
бўйича ҳисоб - китоблар” номли синтетик счётларда юритилади, бу счёт 
корхона руйхатидаги ва руйхатда турмайдиган ходимлар билан меҳнат ҳақи 
тўлаш (барча турдаги меҳнат ҳақи, мукофотлар, ишлайдиган нафакахурларга 
бериладиган нафакалар, хамда бошқа тўловлар) бўйича, шунингдек, мазкур 
корхонанинг акция ва бошқа кимматли когозлари юзасидан даромадларни 
тўлаш бўйича ҳисоблашлар бўйича ахборотларни умумлаштириш учун 
мулжаллангандир. Унда куйидаги счётлар мавжуд: 
6710 “Ходимлар билан меҳнат ҳақи юзасидан ҳисоблашишлар”. 
6720 “Депонентлаштирилган меҳнат ҳақи”. 
 
Таянч иборалар: 
Меҳнат ҳақи, оддий ва ишбай, асосий ва кушимча, табель, 
далолатнома, иш куни, хизмат сафари, ажратма, ушлов, шакл, ижтимоий 
сугурта, меҳнат таътили, харажат, таннарҳ. 
 
Мавзу юзасидан савол ва топшириклар: 
1. 
Меҳнат ҳақи ва унга хак тўлаш ҳисобининг ахамияти ва вазифаларини 
изохланг. 
2. 
Меҳнат ҳақи шакллари ва турлари нималардан иборат? 
3. 
Меҳнат ва унга хак тўлашнинг аналитик ҳисоби кандай юритилади? 
4. 
Меҳнат ва унга хак тўлашнинг синтетик ҳисобини юритиш тартибини 
айтинг. 
5. 
Ходимлар билан бошқа жараёнлар юзасидан ҳисоблашишларнинг ҳисоби 
кандай юритилади?