Ўзбекистон республикаси алоқА, ахборотлаштириш ва телекоммуникация технологиялари давлат қЎмитаси тошкент ахборот технологиялари университети

2.
Бошқарув ва молиявий ҳисобнинг ўзаро боғлиқлиги 
Бошқарув ҳисоби моҳиятини ҳар томонлама ва тўлиқ тушуниш учун 
молиявий бошқарув ва ишлаб чиқариш ҳисобининг ўзаро ҳамкорлиги ва 
муносабати ҳақидаги масалани эътибордан четда қолдириб бўлмайди.
Бошқарув ва молиявий ҳисоб ўртасида, кўпгина умумийлик бор, чунки 
уларнинг иккаласи ҳам корхона ҳисоб тизими ахборотидан фойдаланади. 
Ушбу тизим бўлимларидан бири ҳам молиявий, ҳам бошқарув ҳисобида 

---

220 
зарур харажатлар ва даромадлар ҳисоби ҳисоб-ланади. Молиявий ҳисобнинг 
қабул қилинган тамойилларига бошқрув ҳисобида ҳам амал қилиш мумкин, 
чунки корхона раҳбарлари ўз фаолиятларида мутлақо текширилмаган 
тахминлар ва фикрларга таяниб, иш қилишлари мумкин эмас. Бундан 
ташқари, ҳар иккала кичик тизим ахборотидан зарурий бошқарув қарорлари 
қабул қилиш учун фойдаланадилар. Бироқ бирлаштирувчи белгилар 
бўлишига қарамай, бухгалтерия ҳисобининг бу икки тури бир-биридан 
кескин фарқ қилади. Иқтисодий адабиётда бундай тафовутнинг кўплаб 
белгилари келтирилади.
Бошқарув ва молиявий ҳисобларнинг турли муаллифлар талқнидаги 
қиёсий характеристикаси 1-иловада келтирилган.
1. Ҳисобнинг мақсади. Молиявий ҳисобнинг асосий мақсади корхона 
молиявий ҳисоботи (молиявий ҳужжатлар)ни тузиш учун зарур 
маълумотларни мониторингини ташкил қилишдан иборат. Бу маълумотлар 
маъмуриятнинг ўзи учун ҳам, ташқи фойдаланувчилар учун ҳам 
мўлжалланган бўлади. Ташқи фойдаланувчилар, инвесторлар ва кредиторлар 
корхонанинг молиявий аҳволи, унинг тўлов, кредит бериш қобилиятлари, 
мазкур корхонага берилган инвестицияларнинг рентабеллик даражаси 
кабиларга баҳо беришда айнан шу маълумотларнинг аниқ белгиланган 
талаблар ва стандартларга муво-фиқ равишда олиб борилганига эътибор 
беришади.
Бошқарув ҳисоби корхона ичидаги алоқаларнинг асосий тизимни ўзида 
намоён этади. Унинг мақсади - ўтмишдаги ходисалар таҳлили асосида 
келажакка мўлжалланган тавсияларни ишлаб чиқиш учун менежерларни 
тегишли ахборот билан таъминлашдир.