Ўзбекистон республикаси алоқА, ахборотлаштириш ва телекоммуникация технологиялари давлат кўмитаси



Download 5,95 Mb.
bet13/31
Sana23.02.2022
Hajmi5,95 Mb.
#175338
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   31
Bog'liq
akt 12 (1)

Локал тармоғида ишлаш асослари. Локал тармоқда ишашнинг асосий афзаллиги қуйидагича: кўп марта фойдаланиладиган режимда дастурли модем, принтерлар тармоғидаги дискларнинг умумий ресурслардан ва ҳамма кириши мумкин бўлган дискда сақланувчи маълумотлардан фойдаланиш, шунингдек, бир компьютердан бошыасига ахборот узатиш имконияти. Файл серверли локал тармоқда ишлашнинг асосий афзалликларни санаб ўтамиз.
1. Шахсий умумий фойдаланувчи маълумотларни файлли - серверда сақлаш имкониятининг мавжудлиги. Шу бойис умумий фойдаланиладиган маълумотлар устида бир ваытда бир неча фойдаланувчи ишлай олади. (Матнлар, электрон жадвал ва маълумотлар базасини кўриб чиқиш, щқиш), Net Ware воситасида файл ва каталоглар даражасидаги маълумотлар кўп томонлама химоя қилинади; умумий маълумотларнинг Excel, Access каби тармоқли амалий дастурланган махсулотлар билан яратилади. Айни пайтда дастурда белгиланган кириш учун чегара тармоқ операцион тизими орқали щрнатилган чегара доирасида бўлади.
2. Кўпгина фойдаланувчилар учун зарур бўладиган дастурли воситани доимий сақлаш имконияти: У ягана нусхада файл- сервер дискида бўлади. Шуни кайд этамизки, дастурли воситани бундай сақлаш фойдаланувчи учун илк иш усулларини бщзмайди. кўпгина фойдаланувчилар учун зарур бўлган дастурли воситага авволо матн ва график тахрирловчи, электрон жаваллар, маълумотлар базасини бошыариш тизими ва бошыалар киради. Кўрсатилган имкониятлар орқали ыуйдаги ишларни бажариш мумкин: Ишчи станцияларининг локал дискни дастурланган воситаларни сақлашдан озод қилиш ҳисобига ташқи хотирадан унумли фойдаланиш; тармоқ операцион тизим химоя воситаси билан дастурли маҳсулотларни ишончли сақлаш; дастурли махсулотлдарни ишлашга лаёкатли ахволда ишлаб туришни ва уларни янгилашни соддалаштириш, чунки улар файл-серверда бир нусхада сақланади.
3. Тармоқнинг барча компьютерлар щртасида ахборот алмашиш. Айни пайтда тармоқдан фойдаланувчилар щртасида диалог сақланади, шунингдек электрон почта ишини ташкил этиш имконияти таъминланади.
4. Бир ёки бир қанча умумтармоқ принтерларида тармоқдаги барча фойдаланувчиларнинг бир ваытда ёзиши. Бу пайтда қуйидаги оминлар таъминланади: ҳар бир фойдаланувчининг тармоқ принтерига кира олиши;
5. Кучли ва сифатли принтердан фойдаланиш имконияти (малакасиз муомиладан химояланган холда); дастурли махсулотлар сифатида босиши Уктувчи компьютерида бажарилган ишларни ўқувчилар компьютерида кўрсатиш; уктувчининг компьютер мониторида ўқувчилар компьютерлари экранларини акс эттириш орқали ўқувчилар бажарадиган ишларни назорат қилиш.
6. Глобал тармоқнинг ягона коммуникацияси бўлганда локал тармоқнинг ҳар қандай компьютеридан глобал тармоқ ресурсларига киришни таъминлаш.
Энди эса бевосита локал тармоққа кириш ва ундан фаойдаланиш усулларини кўриб ўтайлик. Тармоққа кириш учун ишчи столда жойлашган “Сетевое окружение” ёрлиғини устига сичқончани олиб келиб чап тугмачасини икки марта босамиз. Натижада қуйидаги мулоқот ойнаси пайдо бўлади.

3.6-расм. “Сетевое окружение”  мулоқот ойнаси.

Ушбу мулоқот ойнасининг чап қисмида жойлашган “Отабразить компьютеры рабочей гуруппы” буйруғини танлаймиз. Натижада компьютеримиз жойлашган ишчи гуруҳдаги компьютерлар рўйҳати кўринади.



3.7-расм. Ишчи гуруҳдаги компьютерлар.
-  Агар биз мана шу ишчи гуруҳда жойлашган бирор бир компьютерга кирмоқчи бўлсак компьютер номи устига келиб сичқончани чап тугмачасини икки марта чертамиз. Натижада ана шу компьютерда доступ берилган папкалар рўйхати пайдо бўлади. Лекин шу ўринда шуни ҳам эслатиб ўтиш мумкинки агар тармоққа киришга парол қўйилган бўлса калит сўзларни киритиш учун сўров ойнаси пайдо бўлади. Калит сўзларни киритиб бўлганимиздан кейин “ОК” тугмачасини босамиз.
-  Агар биз тармоқдаги бошқа бир ишчи гуруҳдаги компьютерга кирмоқчи бўлсак юқоридаги мулоқот ойнанинг “Другие места” бўлимидан “Microsoft Windows Network” буйруғини танлашимиз керак бўлади. Ушбу буйруқни босганимиздан сўнг тармоқда мавжуд бўлган барча ишчи гуруҳлар рўйҳати пайдо бўлади.
Мисол тариқасида баъзи бир ишчи гуруҳлар тўғрисида тўхталиб ўтамиз.
- Arm – институт ахборот ресурс маркази компьютерлари жойлашган;
-  Bosh – институт бошқарув бўлимида жойлашган компьютерлар жой олган;
-  Farpi – сервер компьютер;
-  Masofa_talim – институт масовий таълим маркази ва мултьимедия марказида жойлашган компьютерлар жойлашган.
Энди эса ана шу ишчи гуруҳлардан баъзи бирларига киришни кўриб ўтайлик. Ахборот ресурс маркази бош компьютерига тармоқ орқали кириб у ерга ихтиёрий бирор бир маълумотни ташлашни кўриб ўтамиз. Бунинг учун “Arm” ишчи гуруҳи устига сичқончани кўрсаткичини олиб келиб чап тугмачасини икки марта босамиз. Натижада ана шу ишчи гуруҳда жойлашган компьютерлар рўйхати пайдо бўлади. Биз ушбу рўйхатдан ўзимизга керакли бўлган компьютерни танлаймиз ва чап тугмачани икки марта босамиз. Натижада танлаган компьютеримиздаги рухсат этилган папкалар рўйхати пайдо бўлади. Биз “Inbox” номли папкага кирайлик. Бунинг учун  устига келиб сичқончани чап тугмачасини икки марта босамиз. Шунинг билан ишчи майдонда “Inbox” папкасининг ичида жойлашган барча файл ва каталоглар рўйхати намаён бўлади. Агар ҳоҳласак бу ердан ихтиёрий файл ёки каталогни ўзимизнинг компьютерга кўчириб олишимиз ёки шу ернинг ўзида очиб ўқиб кўришимиз мумкин бўлади. Бундан ташқари агар папкага рухсат тўлиқ берилган бўлса биз ўзимизда мавжуд бўлган маълумотларни кўчириб ўтказишимиз ҳам мумкин бўлади.
Локал тармоқдаги ихтиёрий бошқа компьютерга кириш ҳам юқоридаги каби амалга оширилади.
Локал тармоқдаги ихтиёрий компьютерга киришнинг юқоридагидан ташқари бошқа бир неча усуллари ҳам бор. Шулардан бири IP адрес ёки тармоқдаги номи бўйича кириш. IP адрес бўйича локал тармоқдаги бирор бир компьютерга кириш учун “Выполнить” таклиф қаторига (ёки мой компьютер манзил қаторига) ўша компьютернинг IP адреси иккита слэшдан (йўл белгиси - \\) сўнг ёзилади ва “ОК” тугмачаси босилади. Масалан: \\192.168.10.206. IP адрес бўйича киришдан олдин ўша компютерни IP адресини билишни талаб қилади. Бизнинг институтимиз сервери IP адреси \\192.168.10.10. Институтимиз IP адреслари тўғрисида яна қўшимча қилиб шуни айтишимиз мумкинки 192.168.10. – қисмигача барча компьютерларда бир хил. Фақатгина охирги қисми билан фарқланади.
Тармоқдаги ном бўйича мурожот қилиш ҳам деярли IP адрес бўйича мурожот қилиш билан бир хил. Фақат иккита слэшдан сўнг IP адрес эмас, балки унинг тармоқдаги номи ёзилади. Масалан: \\Notebook_ustoz ёки \\Farpi_server. Локал тармоқда ишлаш жараёнида фойдаланувчи ўзига қулай бўлган усуллардан фойдаланиши мумкин. Лекин шу ўринда юқоридаги кириш усулларини бир биридан фарқлари ва устунлари тўғрисида ҳам тўхталиб ўтиш жоиз.“Сетевое окружение” иловаси бўйича тармоққа киришда бироз секинроқ юкланиши мумкин. Бунинг ўзига ҳос сабаби бор албатта. Яъни ушбу ҳолатда ишлаётган компьютеримиз тармоқда жойлашган барча компьютерларни кўришга ҳаракат қилади. IP адрес бўйича ёки ном бўйича киришда айнан битта компьютерни ўзига мурожат қилади ҳолос.


Download 5,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish