Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги тошкент ахборот технологиялари университети

2. Хизмат мартабасини бошқариш
Ишга қабул қилинаётган одам меҳнат бозорини яхши билиб олиши 
даркор. У меҳнат бозорини билмасдан туриб ўзига биринчи қарашда маъқул 
бўлиб кўринган ишга кириб қўйиши мумкин.
Киши меҳнат бозорини яхши билади, ўз меҳнатини сарфлайдиган ис-
тиқболли соҳани қидиради ва ўз билими ҳамда ўқувларига мос келадиган иш 
топиш қийинлигини билиб олади, чунки бу соҳада ишламоқчи бўлганлар жу-
да кўп бўлади, натижада кучли рақобат вужудга келади ва шунда мартабага 
эришишди. 
Мартабанинг мақсади бирор сабабда намоён бўлади, ходим ана шу са-
бабга кўра аниқ ишга эга бўлишни, лавозимларнинг иерархик зинапоясида 
муайян поғонани эгаллашни истайди. 
Мартабанинг мақсадлари ёш ўтиши билан алмашиниб боради. 
Мартабани бошқаришни ишга қабул қилиш чоғидан бошлашнади. Хо-
димни ишга қабул қилаётиб, иш берувчи ташкилотнинг талаблари баён 
қилинган саволлар беришади.
Мисол тариқасида ишга кираётганларнинг иш берувчига берадиган ай-
рим саволларини айтиб ўтамиз: 

ташкилотнинг ёш мутахассисларга нисбатан фалсафаси қандай? 

уй-жой билан таъминлаш имкониятлари қандай? 

йилига хизмат сафарларига (шу жумладан, хорижий сафарларга) неча 
кун кетади? 

ташкилотнинг ривожланиш истиқболлари қандай? 

ташкилот ишлаб чиқарган маҳсулотни ходимлар сотиб олганда 

---

42 
чегирмалар борми? 

ташкилотда ишдан ташқари вақтларда ишлаш йўлга қўйилганми? 

ташкилотдаги меҳнатга ҳақ тўлаш тизимлари қандай? 

ташкилотнинг рақобатчиси кимлар? 

ташкилот ўзининг болалар даволашсоғломлаштириш муассасаларига 
эгами? 

юқорироқ лавозимларга кўтарилиш имкониятлари қандай? 

таълим олиш, малакани ошириш ёки қайта тайёрланиш учун шарт-
шароитлар яратиб бериладими?

лавозимлар қисқарадими ва нима муносабат билан? 

мабодо қисқаришта тушиб қолсам ишга жойлашишда ташкилотнинг 
ёрдам беришига умид қилишим мумкинми? 

пенсия фондининг шаклланиш принциплари қандай, пенсиянинг 
миқдорларичи ва х.к.