Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги тошкент ахборот технологиялари университети

 
3. Хизмат-касб жиҳатидан кўтарилиш тизими 
 
"Хизмат-касб жиҳатидан кўтарилиш" ва "мартаба" тушунчаси бир-
бирига яқин бўлса ҳам, лекин айни бир хил тушунча эмас.
Хизмат-касб жиҳатидан кўтарилиш дейилганда ташкилот томонидан 
турли даражалар (лавозимлар, иш ўринлари, жамоадаги мавқе-мартабаларни 
таклиф қилиш) изчиллиги тушунилади. 
Мартаба дейилганда ҳақиқатда эгалланадиган босқичлар (лавозимлар, 
иш ўринлари ва мавқелар) изчиллиги тушунилади. 
Мунтазам раҳбарлари мисолида хизмат-касб жиҳатидан кўтарилиш ти-
зимини қараб чиқамиз. Бу тизим мунтазам раҳбарлар тайёрлашнинг бешта 
асосий босқичини назарда тутади. 

---

43 
Би-
ринчи 
босқич – 
базавий 
инсти-
тутлар 
юқори 
курслари 
талаба-
лари ёки 
бошқа 
олий 
ўқув 
юртлари-
дан амалиётга юборилган талабалар билан ишлашдир. Мазкур ташкилотда 
амалиётда бўлмаган ёш мутахассисларни ишга қабул қилиш вақтида улар би-
лан тест синовлари ўтказилади ва маслаҳат ёрдами кўрсатилади. 
Иккинчи босқич – ташкилотга ишга қабул қилинган ёш мутахассислар 
билан ишлашдир. Ёш мутахассисларга синов муддати (бир йилдан икки йил-
гача) белгиланади, улар шу муддат ичида бошланғич таълим курсини (таш-
килот билан батафсил танишишни) ўтишлари зарур.
Учинчи босқич – бошқаришнинг қуйи бўғини мунтазам раҳбарлари би-
лан ишлашдир. Мазкур гуруҳ билан бутун давр мобайнида (2-3 йил) аниқ 
мақсадга қаратилган муайян ишлар олиб борилади.
Тўртинчи босқич – бошқарувнинг ўрта бўғини мунтазам раҳбарлари би-
лан ишлашдир. Мазкур босқичда ёш раҳбарларнинг қарор топган гуруҳида 
ишлаб турган истиқболли цех бошлиқлари ва уларнинг ўринбосарлари ҳам 
қўшилади. Ишлар якка тартибдаги режалар асосида ташкил этилади.

---

44 
Бешинчи босқич – бошқарувнинг олий бўғини мунтазам раҳбарлари би-
лан ишлашдир. Юқори лавозимларга раҳбарларни тайинлаш – бу мураккаб 
жараёндир. Асосий қийинчиликлардан бири кўпгина талабларга жавоб бера-
диган номзодни танлашдир.