Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги муҳаммад ал-хоразмий номидаги

“яхши ташкил этилган жараён сифатли 
натижани беради”
деган фаразга асосланган ҳолда тестлаш жараёнини ташкил 
қилишнинг умумий ҳолини кўриб ўтамиз. Бундай ёндошув дастурий таъминот сифати 
бўйича мавжуд жуда кўплаб халқаро ва тармоқ стандартлари учун умумий ҳисобланади. 
Келтириб ўтилган фаразга асосланган ҳолда ишлаб чиқилаётган тизимларнинг сифати 
ихтиёрий бошқарилмайдиган натижа эмас, балки дастурий таъминотни ишлаб чиқиш ва 
тестлаш жараёнини ташкил этилганлиги натижаси бўлиб ҳисобланади. 
Замонавий дастурий тизимлар сезиларли даражада катта хажмга эга бўлганлиги 
сабабли, уларнинг 
дастурий кодларини тестлаш жараёнида функционал бўлаклаш 
(декомпозиция) 
усулидан фойдаланилади. Тизим функционал ва интерфейс талабларга 
эга бўлган алоҳида модулларга (синфларга, қисмларга ва х.к.) бўлинади. Сўнгра эса ҳар 
бир модул алоҳида тестланади, яъни модулли тестлаш амалга оширилади. Ундан кейин 
алоҳида модуллар нисбатан катта конфигурацияга йиғилади хамда интеграцион тестлаш 
амалга оширилади, ва нихоят охирида тизим яхлит ҳолда тестланади, яъни тизимли 
тестлаш. 

---

Асосий дастур
1-қисмдастур
..............
p-қисмдастур
1
1
-қисмдастур
1
n
-қисмдастур
p
1
-қисмдастур
p
m
-қисмдастур

---

Дастур коди нуқтаи назаридан қараганда модулли, интеграцион ва тизимли 
тестлаш жуда кўп умумийликка эга. Шулардан келиб чиққан ҳолда ушбу мавзуда асосий 
эътибор модулли тестлашга қаратилади. Интеграцион ва тизимли тестлашнинг ўзига 
хосликлари кейинги дарсларда ёритиб берилади. 
Модулли тестлашни амалга ошириш мобайнида биз ҳар бир модулни унга 
қўйилган талабларга мослигига хамда дастурий кодда тизимни бир меъёрда ишлаши учун 
муаммо келтирадиган қисми мавжуд эмаслигига текширамиз. Маълумки, одатда, 
модуллар тизимдан ташқарида ишламайди, яъни бошланғич қийматларни тизимдаги 
бошқа модуллардан олиб, уларни қайта ишлаб, бошқаларига ўтказади.
Ҳар бир модул текширилаётганда, уни тизимдан ажратиб олиш ва тизимдаги 
мавжуд хатоликлар таъсиридан холис қилиш хамда модул ишлаши учун лозим бўлган 
зарурий маълумотлар билан уни таъминлаш вазифасини тест муҳити амалга ошириб 
беради. 
Мисол