Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлиги тошкент ахборот технологиялари университети

14.5.2 SIP компонентлари ва протоколлари 
 
SIP тармоғи икки турли компонентлардан ташкил топиши мумкин: 
клиент/сервер ва индивидуал тармоқ элементи. Клиент ва сервер 
компонентлари RFC 3261 қўидалари тўпламига мувофиқ қуйидагича 
тавсифланади: 

Клиент: 
Клиент исталган тармоқ элементи бўлиб, SIP сўровларини 
жўнатиши ҳамда SIP жавобларини қабул қилиши мумкин. 
Клиентлар фойдаланувчи билан тўғридан тўғри ўзаро мулоқотга 
киришиши мумкин ёки киришмаслиги мумкин.Фойдаланувчи 
агентклиентлари ва проксилар клиентлар ҳисобланади.
 

Сервер:
Сервер 
ҳам 
тармоқ 
элементи 
бўлиб, 
хизматдан 
фойдаланиш ҳақидаги сўровларни қабул қилиши ҳамда сўровларга 
мос жавоб қайтариши мумкин. Серверларга прокси, фойдаланувчи 

---

404 
агент сервери, йўналтирувчи ҳамда рўйҳатга олувчи серверлар 
мисол бўла олади.
 
Стандарт SIP тармоғининг индивидуал элементлари қуйидагилар: 

Фойдаланувчи агенти
: Бу агент ҳар бир SIP тармоғининг охирги 
пунктида жойлашади. Бу икки хил ҳолатда ишлайди: 
 
o
Фойдаланувчи агент клиенти (UАC): 
SIP сўровларини 
яратади
 
o
Фойдаланувчи агент сервери (UАS): 
SIP сўровларини 
қабул қилади ва унга мос жавоб шаклини яратади масалан 
қабул 
қилинганлик, 
инкор 
қилинганлик 
ёки 
йўналтирилганлик ҳақидаги жавобларни шакллантиради.
 

Сервер йўналтирувчи: 
Қўнғироқни амалга оширган қURIлманинг 
адресини аниқлашда сеанс бошланиши давомийлигида ишлатилади. 
Кейин, сервер йўналтирувчи маълумотни қўнғроқни амалга 
оширган қURIлмага бу маълумотни қайтаради.
 

Прокси сервер: 
Бу клиент ва сервер қURIлмалари ўртасида 
ишлатиладиган обект бўлиб, бошқа клиентларнинг номидан 
сўровни амалга ошириш учун ҳам клиент ҳам сервер каби фаолият 
кўрсатади. Шунингдек, у маршрутлаш вазифасини ҳам амалга 
оширади.