Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлиги тошкент ахборот технологиялари университети

 
11.3.5. Физик даража 
Агар канал даржасининг вазифаси тармоқнинг қўшни тугунлари 
орасида кадрларни узатиш ҳисобланса, у ҳолда физик даража тугунлар 
орасида маълумотларнинг алоҳида битларини узатилишини таъминлайди. 
Физик даража протоколлари шунингдек ишлатиладиган алоқа линиясига 
(мис ўрама жуфтлик, бир модали оптик тола ва ҳ.к.) тўғридан-тўғри боғлиқ 
бўлади. Ethernet технологияси ўрама жуфтлик, коаксиал кабель, оптик 
толали кабель ва бошқа айрим линиялар турларини қўллаш учун 
мўлжалланган физик лараданинг кўплаб протоколларини қўллайди. Ҳар бир 
алоқа линияларида битни узатиш механизмлари турлича бўлади. 
 
11.4. ОТЎТ (OSI) очиқ тизимларнинг ўзаро таъсирлашиши эталон 
модели 
Интернет-протоколлар стекини муҳокама қилиш билан таъкидлаш 
зарурки, бу протоколлар стекининг ягона ишлатилиши эмас. ХХ асрнинг 70-
нчи йилларида Стандартлаштириш бўйича халқаро ташкилот (ISO) 
компьютер тармоқларини ташкил этиш учун очиқ тизимларнинг ўзаро 
таъсирлашиши модели дейиладиган ОТЎТ (OpenSystemInterconnectionOSI) 
моделини таклиф этди.OSI модели еттита иловалар даржаси, тақдим этишлар 
даражаси, сеанс даржаси, транспорт даражаси, тармоқ даржаси, канал 
даражаси, физик даражалардан ташкил топган (11.3-расмга қаранг). Улардан 
бешталарининг функциялари Интернет стекидаги бундай номлардаги 
даражалар функциялари билан бир хил бўлади. OSI моделининг иккита 
қўшимча тақдим этишлар ва сеанс даражаларини кўриб чиқамиз. Тақдим 
этишлар даражасининг вазифасини интернет коммуникатив иловаларига 
маълумотларни алмашлашга имкон берадиган сервислар беради. Бу 
сервислар маълумотларни компрессиялаш, маълумотларни шифрлашни ўз 
ичига олади. Сеанс даражаси алмашлашда маълумотларни чеклаш ва 
синхронлаштиришни, 
шунингдек 
маълумотларни 
узатишнинг 
ишончлилигини тешириш схемаларини ва маълумотларни қайта тиклаш 
схемаларини таъминлайди.