Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини

 
4. Стандартларнинг турлари (халқаро, давлат,
ташкилот стандартлари) 
Ўзбекистон Республикасида стандартлаштиришга доир қуйидаги 
тоифадаги норматив ҳужжатлар қўлланилади: 
халқаро (давлатлараро, минтақавий) стандартлар;
Ўзбекистон Республикасининг давлат стандартлари;
ташкилотнинг стандартлари;
Давлат ягона узлуксиз таълим тизимида Ўзбекистон Республикаси 
Вазирлар Маҳкамаси томонидан тасдиқланадиган давлат таълим 
стандартлари ишлаб чиқилади. 

---

Стандартлаштиришга доир норматив ҳужжатлар жумласига, 
шунингдек стандартлаштириш қоидалари, нормалари, техник-иқтисодий 
ахборот классификаторлари ҳам киради. Мазкур ҳужжатларни ишлаб 
чиқиш ва қўллаш тартиби «Ўзстандарт» агентлиги томонидан белгиланади. 
Ҳозирги вақтда республикамизда “Тармоқ стандартлари” ва “Техник 
шартлар” каби стандартлаштиришга оид норматив ҳужжатлардан ҳам 
фойдаланилмоқда. 
Стандартлар ва техник шартлар талабларини халкаро, минтакавий ва 
саноати ривожланган мамлакатлар стандартлари талаблари билан 
уйғунлаштириш лозим.
“Ўзстандарт” агентлиги, Ўзбекистон Республикаси Табиатни 
муҳофаза қилиш давлат қўмитаси, Архитектура ва қурилиш давлат 
қўмитаси, Соғлиқни сақлаш вазирлиги стандартлаштириш бўйича 
тармоқлараро ишларни ташкил қилиш ва мувофиқлаштириш учун ўз 
ҳуқуқлари доирасида йўрикномалар, қоидалар, низомлар, услубий 
кўрсатмалар, раҳбарий ҳужжатларни ва тавсияларни ишлаб чикади ва 
манфаатдор томонлар билан келишувга биноан тасдиқлайди.
Вазирликлар, бошқармалар, уюшмалар, концернлар ва бошқа хўжалик 
тузилмалари, зарурият туғилганда, “Ўзстандарт” агентлиги, Ўзбекистон 
Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси, Архитектура ва 
қурилиш давлат қўмитаси, Соғлиқни сақлаш вазирлиги билан келишилган 
ҳолда соҳавий раҳбарий ҳужжатлар ва тавсияларни ишлаб чиқишлари 
мумкин.
Тармоқ стандартлари тармоқда ишлаб чиқариладиган ва 
кўлланиладиган бир турдаги маҳсулот гурухига, маҳсулотни ишлаб 
чиқариш, ишлов бериш ва тармоқларда қўлланилишини таъминлайдиган 
Ўзбекистон Республикаси вазирликлари (идоралари) га бириктирилган 
аниқ маҳсулот учун ишлаб чиқилади.

---

Техник шартлар аниқ маҳсулотга ишлаб чиқилади: техник шартларда 
белгиланадиган талаблар бир турли маҳсулотлар гурухига мўлжалланган 
стандартларда белгиланадиган талабларга мувофиқ келиши ёки бу 
талаблардан юқори бўлиши даркор.
Ишлаб чиқаришни ташкил этишни, ишлаб чиқариш жараёнларининг 
ўзаро алоқасини таъминлаш, факат муайян бир корхонада кўлланиладиган 
технологик жиҳоз ва восита-ускунага, техник жараёнларга талабларни 
белгилаш мақсадида ташкилот стандартлари ишлаб чиқилади.
Ташкилот стандартлари факат муайян бир корхона ёки ташкилотда 
қўлланиладиган меъёрлар, қоидалар ва усулларни ҳам белгилайди. 
Ташкилот стандартлари корхоналар раҳбарияти томонидан муайян бир 
корхонанинг объектлари учун тасдиқланади ва ташкилотда тайёрланадиган 
маҳсулотга жорий этилмайди. 
Давлат стандартлаштириш тизими стандартларни қўлланиш соҳасига 
кўра қуйидаги тоифаларга ажратади.