424
Жамиятнинг ўсиш суръатларини ошириш бандлик ўсишининг ҳал қилувчи
омилидир. Шундай қилиб, давлат ўсиш ва бандликнинг асосий
рағбатлантирувчиси ҳисобланади.
Замонавий бозор иқтисодиёти шиори: жамиятда қанчалик бой одамлар
кўп бўлса, шунча камбағал одамлар кам бўлади. Бу асосан ишлаб чиқаришни
ривожлантириш, ишлаб чиқаришга янги ёки қўшимча иш ўринлари яратиш,
ишлаб чиқаришда илмий ва технологик ютуқларни жорий этиш,
истеъмолчилар талабларини яхшироқ қондириш ҳисобига бойланадиган бой
маданий бозорда тасдиқланган.
Иш билан шуғулланиш ҳақида ҳам айтиш мумкин: қанчалик кўп одам
иш билан банд бўлса, шунча ишсизлик даражаси кам бўлади, одамлар турмуш
даражаси ва фаровонлиги юқори бўлади ва аксинча. Шу билан бирга, бандлик,
амалдаги қонунчиликка зид келмайдиган ва уларнинг иш ҳақи (даромади) ни
қабул қиладиган шахсий ва ижтимоий эҳтиёжларни қондириш билан боғлиқ
бўлган одамларнинг фаолияти тушунчаси сифатида қабул қилиш мумкин.
“Аҳолини иш билан таъминлаш тўғрисида”ги қонунга мувофиқ, ҳар
иккала жинсдаги 16 ва ундан катта ёшдаги шахслар ишга қабул қилинади.
Улар орасида нафақат ишлаб чиқаришда фойдаланадиган, балки қуролли
кучлар, миллий хавфсизлик ва ички хавфсизлик кучлари ва муқобил
хизматларни амалга оширадиган органларда хизмат қилувчи, таълим
олувчилар (таълим тўғрисидаги қонун ҳужжатларига мувофиқ ишлаб
чиқаришдан
ташқари),
уюшмалар
ва
ташкилотлар.жамоатчиликда
ишлайдиганлар. Шунингдек, иш билан бандларга мустақил равишда ўз-ўзини
иш билан таъминлаган шахслар киради ( тадбиркрлар, фермерлар ва улар оила
аъзолари).
Соғлиқни сақлаш соҳасида ишлайдиган одамлар, улар кўриб
чиқилаётган даврда ҳақ олиш учун ижарага бериладиган, шунингдек,
ижарачилар учун даромад келтирувчи ишни, бир ёки бир нечта ҳамкорлардан
мустақил равишда, ходимларни жалб қилган ҳолда ёки жалб қилмайдиган
шахслардир.
Ходимларнинг сони касаллик, парвариш, йиллик нафақа ёки дам
олиш, маъмурият ташаббуси билан иш ҳақини сақлаб қолиш ёки қисман
сақлаб қолиш билан уқишга кетиш, ўқиш таътиллари, таътилсиз қолдирилган
ёки шахсий фойдаланиш учун ишдан вақтинча йўқ бўлган шахсларни оилавий
корхонада ишламаган ишларни бажарган шахсларни ўз ичига олади.
Соғлиқни сақлаш, жисмоний тарбия ва ижтимоий таъминот тизимида
йиллик ўртача банд бўлганлар сони 2009 йилда Ўзбекистон Республикаси
бўйича 866,1 мингта одам,фоизларда қтисодда банд бўлган ўртача йиллик -7,6
фоиз. Ушбу кўрсаткич 20012 йилда 924,1 мингта одамни ташкил этди, ёки
106,6 фоизга ўсди.
Do'stlaringiz bilan baham: