Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги муҳаммад ал-хоразмий номидаги

 
«ЭЛЕКТРОН ҲУКУМАТ» ТИЗИМИНИ ХАЛҚ МАНФААТЛАРИНИ 
ТАЪМИНЛАШДАГИ АҲАМИЯТИ 
 
Қ.С. Рахманов (Давлат бошқаруви академияси, кафедра мудири, [e-mail]) 
С.Н. Назаров (Давлат бошқаруви академияси 2- курс тингловчиси ) 
Барчамизга маълумки, юртимизда “электрон ҳукумат” тизимини ривожлантириш 
борасида кенг кўламли ишлар амалга оширилмоқда. Бу борадаги ишларни 
самардорлигини ошириш мақсадида 2015 йилнинг 9 декабр куни Ўзбекистон 
Республикасининг “Электрон ҳукумат тўғрисида”ги Қонуни қабул қилинди. Албатта бу 
қонунни қабул қилишгача унга замин яратиш борасида Ўзбекистон Республикасининг бир 
нечта Қонунлари, Президент фармонлари ва қарорлари ҳамда Вазирлар Маҳкамасининг 
қарорлари чиқарилди. Юқорида қабул қилинган меъёрий ҳужжатлардан 2013 йилнинг 27 
июнида қабул қилинган “2013-2020 йилларда Ўзбекистон Республикасининг Миллий 
ахборот-коммуникация тизимини ривожлан-тириш комплекс дастури” мавзусидаги 
№1989 ПҚ қарорини оладиган бўлсак. Бу қарорни амалга оширишда ахборот-
коммуникация технологиялари (АКТ) ни ривожлантириш борасидаги саккиз йиллик 
режаси келтирилган. Бу режа бўйича шу вақтга катта ишлар амалга оширилган. Бу қарор 
бўйича 17 та катта лойиҳани амалга ошириш учун 2 012,5 млрд. сўм ажратилган [1].
№1989 ПҚ да келтирилганларнинг деярли 90% бажарилган (1-жавдал). Бу албатта 
ўз навбатида яхши. Энди мана шу лойиҳалар остида турган ахборот тизимлари 
комплекслари (АТК) ҳақида келадиган бўлсак, унда 12 АТК ишлаб чиқиш 
режалаштирилган. Ҳозирга келиб бу АТКлардан 5 таси («Клиринг» АТК, «Харид» АТК, 
«Бюджет» АТК, «Солиқ» АТК ва «Божхона» АТК) ишлаб чиқилган ва тадбиқ этилган 
бўлса, улардан биттаси («Лицензия» АТК) ҳозирги вақтда тест режимида фаолият олиб 
бормоқда. Қолган 6 тасини («Нафақа» АТК, «Соғликни сақлаш» АТК, «Таълим» АТК, 
«Коммунал» АТК, «Адлия» АТК ва «Давлат бошқаруви» АТК) эса 2020 йилгача ишлаб 
чиқиш режалаштирилган.
Бу АТКни ишлаб чиқиш албатта фойдадан холи бўлмайди. Шу ўринда мен 
фуқароларимиз учун энг кўп мурожаат қилувчи тузилмалардан бири нотариус ва 
“Фуқаролар ишлари бўйича судлар фаолияти”ни келтириб ўтмоқчиман.

---

173 
Айтиш мумкинки, бу соҳада ишларни янада жадаллаштириш мақсадида кўплаб 
меъёрий ҳужжатлар мавжуд, лекин ҳозирги вақтда халқ учун фойдали бўлган 
жиҳатларини кўрсата олмаймиз.
2017 йил 7 феврал куни имзоланган Ўзбекистон Республикаси Президентининг 
“Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегияси 
тўғрисида”ги Фармонида ҳам “2017 — 2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини 
ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясини «Халқ 
билан мулоқот ва инсон манфаатлари йили»да амалга оширишга оид давлат дастури”да 
ҳам айнан шу соҳаларга ҳам алоҳида тўхталиб ўтилган [2]. Ҳаракатлар стратегиясининг 
биринчи устувор йўналишининг 38 – бандида «Нотариус» ахборот тизимлари 
комплексини барча нотариал идораларда жорий қилиш вазифаси қуйилган эди. Бу 
ишларни амалга ошириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси 2017 
йил 27 февралда “Битимларни нотариал тасдиқлаш тартибини идоралараро электрон 
ҳамкорликни қўллаган ҳолда такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги №106-сон 
қарори қабул қилинди [3]. 
Қарорда Адлия вазирлиги ҳамда Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини 
ривожлантириш вазирлигининг нотариал ҳаракатларни амалга ошириш билан боғлиқ 
жараёнларни автоматлаштириш, кўчмас мулк ва автомототранспорт воситаларини бошқа 
шахсга ўтказиш тақиқланганлиги ёки хатланганлиги бўйича ягона маълумотлар базасини 
шакллантириш ҳамда нотариал ҳаракатларни амалга оширишда идоралараро электрон 
ҳамкорлик йўли билан давлат хизматлари кўрсатишни назарда тутувчи “Нотариус” 
автоматлаштирилган ахборот тизимини амалга киритиш келишиб олинди (1-расм). Бу 
тизим Тошкент шаҳрида – 2017 йил 1 июлдан бошлаб, Республика бўйича эса – 2018 йил 1 
июлдан бошлаб амалга оширилиши кўзда тутилган. Бу албатта фуқаролар учун фойдадан 
холи эмас.
1-жадвал 
Телекоммуникация технологиялари, тармоқлари ва алоқа инфратузилмасини 2013-
2020 йилларда ривожлантириш дастури 
№ Йўналиш номи