Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш

Суғурта қилиб қўйиш мақбул бўлган хавфлар ва 
уларнинг салбий оқибатларини камайтириш йўллари
Т/р
Хавф тури
Хавфнинг салбий оқибатларини
камайтириш усуллари
1.
Ёнғин ва бошқа табиий офатлар
• эҳтимол қилинадиган зарар 
миқдорини суғурта қилдириш;
• ёнғин ва бошқа табиий 
офатлардан суғурталаш;
• қишлоқ хўжалиги экинларини 
қурғоқчилик ва бошқа табиий 
офатлардан суғурталаш;
• чорва моллари ўлати ва мажбуран 
сўйиб юборишдан суғурта ва 
ҳоказо.
2.
Автомобиль ҳалокатлари
• автомобилни суғурта қилдириш.
3.
Юкнинг ташилишда бузилиши ёки 
нобуд бўлиш хавфи
• юк қийматини суғурта қилдириш.
4.
Фирма ходимлари эҳтиётсизлиги
• ходимлар эҳтиётсизлигидан 
кўрилиши эҳтимоли бўлган зарар 
миқдорига суғурта қилдириш.
5.
Фирмага ходимлар нософдиллиги боис 
етказиладиган моддий ва маънавий 
зарар
• суғурта компаниясидан 
«софдиллик» бондларини сотиб 
олиш.
6.
Бутун лойиҳанинг бажарилишига 
жавобгар бўлган ходимлардан бири 
ёки бир гуруҳнинг ўз вазифаларини 
бажармаслигига 
алоқадор хавф
• кафолат бондларини сотиб олиш.
7.
Корхона (турли сабабларга кўра) иш 
фаоллигининг вақтинча тўхтаб қолиши
• бизнес тўхтаб қолган давр ичида 
бўлиши мумкин бўлган зарарни 
суғурта қилдириш.
8.
Фирма раҳбари, етакчи ходим ёки 
бошқа фирманинг муваффақияти 
унинг фаолият кўрсатиши билан 
боғлиқ бўлган мутахассиснинг ўлими 
ёки касаллигидан юзага келадиган 
хавф
• кўрилиши эҳтимоли бўлган зарар 
миқдорида суғурта қилдириш. Бу 
масъулиятли даврларда айниқса 
муҳим аҳамият касб этади.
9.
Ходимнинг ўлими, касал бўлиб 
қолиши ёки бахтсиз ҳодисага 
учраши билан боғлиқ хавфлар
• суғурта компанияларида суғурта 
қилдириш.

---

329
Риск турлари.
Амалиётда раҳбар ёки тадбиркор ўз фаолиятида:
- мол-мулк талафотига;
- молиявий йўқотишларга;
- даромадларнинг камайишига;
- фойда даражасини аниқлашдаги хатоликларга йўл 
қўймаслик ва шу жиҳатларни яхшилаш мақсадида турли-ту-
ман таваккалчиликка боради.
Бундай шароитда қайси бир турдаги рискни танлаш, 
қайси бири кўпроқ самара бериши мумкинлигини аниқлаш 
кўп жиҳатдан риск турларининг илмий асосланган тавсиф-
номасини билишни тақозо этади.