Zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Huquqiy rejimlarning quyidagi belgilari mavjud:

• 
  ular qonun hujjatlarida belgilab qo‘yiladi va amal qilishi davlat tomonidan ta'minlanadi;
  
• 
  ijtimoiy munosabatlarning muayyan sohasini maxsus shaklda tartibga solishni maqsad qilib qo‘yadi;
  
• 
  muayyan huquqiy vositalardan tashkil topgan huquqiy tartibga solishining maxsus tartibini namoyon etadi;
  
• 
  alohida huquq subyektlarining manfaatlarini amalga oshirish uchun qulay yoki noqulay shart-sharoitlarni belgilab beradi.
  

17.5. HUQUQIY RAG‘BATLANTIRISH TUSHUNCHASI, XUSUSIYATI, FUNKSIYASI VA TURLARI

Ma'lumki, kishilar ongi va xohish-irodasiga huquq yordamida ta'sir ko‘rsatish ko‘rinishlaridan biri bu muayyan faoliyat turlarini rag‘batlantirish usuli hisoblanadi. Huquqiy rag‘batlantirish – hurmatga sazovor ixtiyoriy xulq-atvorni yuridik ma'qul­lash shakli va chorasidir. Mazkur choraning ko‘rilishi natijasida subyekt taqdirlanadi, uning uchun ijobiy oqibatlar ro‘y bergan sanaladi.

Xususan, mamlakatimizda davlat mukofotlari va faxriy unvonlar – davlatning iqtisod, fan, madaniyat, san'at, Va­tanni himoya qilish va ijtimoiy hayotning boshqa sohalari­dagi yuksak xizmatlari uchun fuqarolarni rag‘batlantirishning oliy shaklidir.
Ayni paytda huquqiy rag‘batlantirishning qator belgilari mavjud. Avvalambor, huquqiy rag‘batlantirish hurmatga sazovor
va taqdirlashga loyiq xulq-atvor bilan bog‘liq bo‘ladi. Bunda shaxs davlat va jamiyat oldidagi o‘z xizmatlari uchun shunday hurmatga sazovor bo‘ladi. Ko‘pincha rag‘batlantirish bilan bog‘liq hujjatning mazmunida xizmat to‘g‘risida bevosita fikr yuritiladi. Shu bois xizmat va rag‘batlantirish o‘rtasidagi bog‘la­nish yana bir karra ta'kidlanadi. Masalan, O‘zbekiston Respublika­sida tegishli sohada o‘rnak ko‘rsatgan xodimlar uchun “O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi”, “O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan ma­daniyat xodimi” va boshqa unvonlar nazarda tutiladi.
Rag‘batlantirishga loyiq xizmat deganda subyekt o‘z vazifalarini namunali bajarishi yoki umume'tirof etilgan foydali natijaga erishishi bilan bog‘liq bo‘lgan va rag‘batlantirishni qo‘llash uchun asos bo‘lib xizmat qiluvchi qonuniy xatti-harakat tushuniladi.