Zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

D
Davlatning tipi – muayyan davlatlarga xos bo‘lgan bir xil, muhim va umumiy belgilar yig‘indisi.
avlatlarni tiplarga ajratishda sivilizatsion yondashuv mavjud.
Sivilizatsion yondashuv – bunda davlatlar tipi nafaqat ijtimoiy-iqtisodiy tuzum bilan, balki jamiyatning ma'naviy, axloqiy va madaniy rivojlanish darajasiga qarab ham belgilanadi.
Ushbu yondashuvning taniqli vakili ingliz mutafakkiri A.Toynbi jamiyat va davlatni tasniflashdagi sivilizatsion yondashuvni taklif etdi. Mazkur yondashuvga binoan, jamiyat va hayotning nafaqat ijtimoiy-iqtisodiy tomonlarini, balki uning diniy, psixologik, madaniy asoslarini ham e'tiborga olish zarur deyiladi. Uning fikricha, dunyo tarixida 20 dan ortiq sivilizatsiya mavjud bo‘lgan, jumladan Misr, Hind, Xitoy, Yunon, Rim, Arab sivilizatsiyalari va boshqalar shular jumlasidandir.
Sivilizatsion yondashuv hozirgi dunyoning birligi va bir butunligi, umuminsoniy qadriyatlari ustivorligi g‘oyalariga asoslanadi. Sivilizatsiyaning bir butunligi o‘zaro xarakatlar texnikasida, ijtimoiy tashkilotliligida, din va falsafada ko‘rinadi. Aniqroq aytganda, sivilizatsion yondashuvni ham butunlay talabga javob beradi deyish qiyin, lekin ular ma'lum birgalikda tasniflashning ilmiy asosini tashkil etishi mumkin.
Davlatlarni tiplar bo‘yicha tasniflash masalasi uning barcha jihatlari va tomonlarini to‘la qamrab ololmaydi. Shu bois bugungi kunda davlatni tiplarga ajratishda bu masalaga integrativ (uyg‘unlashgan holda) yondoshish, ya'ni formatsion va sivilizatsion yondashuv va boshqa ijtimoiy fanlarning davlatni tasniflash borasidagi yutuqlarini jamlangan holda olib qarash maqsadga muvofiq.