Zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

12.1. HUQUQIY TIZIM TUSHUNCHASI VA UNING TARKIBIY TUZILISHI

Huquqiy tizim deganda muayyan bir mamlakatda amalda bo‘lgan obyektiv huquq tushuniladi. Boshqacha aytganda, muayyan mamlakatning huquqiy tizimi ushbu davlatning hududida amal qiladigan va jamiyatdagi ijtimoiy munosabatlarni tartibga soladigan huquqdir. “Huquqiy tizim” atamasi quyidagi uch ma'noda qo‘llaniladi:

• 
  ijtimoiy-iqtisodiy ma'noda (bunda u umuman “huquq­ning ijtimoiy-iqtisodiy turi” tushunchasiga to‘g‘ri keladi);
  
• 
  biror mamlakatning huquqiy tizimi ma'nosida;
  
• 
  turli mamlakatlar huquqiy tizimlarining birligi ma'nosida.
  

Huquqiy tizimlarning quyidagi turlarini ajratib ko‘rsatish mumkin: roman-german (kontinental) huquq oilasi; umumiy (anglo-sakson) huquq oilasi; Skandinaviya mamlakatlarining huquqiy tizimlari; Lotin Amerikasi mamlakatlarining huquqiy tizimlari; Uzoq Sharq mamlakatlarining huquqiy tizimlari; diniy-an'anaviy huquq oilasi; sotsialistik huquq oilasi; aralash huquqiy tizimlar.
Tizim yunoncha “systeme” so‘zidan olingan bo‘lib, o‘zbek tilida “yaxlit”, “qismlardan iborat” degan ma'nolarni anglatadi.