Ўзбекистон Республикаси адлия вазирлиги Тошкент Давлат юридик институти

Жиноят таркибининг объектив томонининг тузилишига (оқибатига) кўра тури. Жиноят ҳуқуқи бундай таркибли жиноятларнинг иккита тури назарда тутилган бўлиб, булар:
а) моддий таркибли жиноятлар;
б) формал таркибли жиноятлар.
Айрим муаллифлар булардан ташқари ҳам шу туркумдаги жиноятларга кесик таркибли жиноятларни ҳам киритадилар. Кесик таркибли жиноятларнинг оқибати моддий маънодаги зарарнинг келиб чиқиши билан боғлиқ .Чунки кесик таркибли жиноятларда жиноятнинг тамом бўлиш вақти унинг бошланишига яқинроқ бўлган вақтга кўчирилиб, жиноий оқибат жиноят таркиби доирасига киритилмаган, ҳам жиноят таркиби жиҳатдан бошқа таркибли жиноятлардан фарқ қилади.
Жиноятларни моддий ва формал таркибли жиноятларга ажратиш фақат жиноят ҳуқуқи фанида ўрганилади. Аммо улар жиноят таркибининг айрим жиҳатлари туфайли бир-биридан фарқ қилади.
Моддий таркибли жиноятлар — қонун чиқарувчи орган жиноят объектив томонининг белгиларинигина эмас, балки шундай қилмишнинг ижтимоий хавфли оқибатини ҳам кўрсатади. Ижтимоий хавфли оқибат жиноят таркиби объектив томонининг зарурий белгиси сифатида Махсус қисми моддасининг диспозициясида кўрсатилади. Жумладан, ЖК 167-модданинг биринчи қисмида ўзлаштириш ёки растрата йўли билан анча миқдордаги мулкни, иккинчи қисмида кўп миқдордаги мулкни, учинчи қисмида жуда кўп миқдордаги мулкни талон-торож қилганлик учун жавобгарлик назарда тутилган ёки 266-модданинг биринчи қисмида транспорт воситаси ҳаракати ёки ундан фойдаланиш қоидаларини бузиш жабрланувчининг баданига ўртача оғир ёки оғир шикаст етказганлик учун, иккинчи қисмида бир кишининг ҳалок бўлганлиги учун, учинчи қисмида эса одамлар ўлимига сабаб бўлганлик учун жавобгарлик назарда тутилган. Бунда ушбу жиноятнинг объектив томонининг зарурий белгиси сифатида транспорт воситалари ҳаракати ёки улардан фойдаланиш хавфсизлиги қоидаларини бузиш баданга ўртача оғир ёки оғир шикаст етказиш ёхуд бир кишининг ўлими келиб чиқиши ёки одамлар ўлимига сабаб бўлган оқибатлар жиноят таркиби доирасига зарурий белги сифатида киритилган. Ушбу жиноят таркибида ҳаракат ёки ҳаракатсизлик, ундан келиб чиққан оқибат ҳамда ҳаракат ёки ҳаракатсизлик билан келиб чиққан оқибат ўртасида сабабий боғланиш жиноят таркиби объектив томонининг зарурий белгилари ҳисобланади.