Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

Жиноят ишлари бўйича юридик ёрдам кўрсатиш ва ҳимоя 
қилиш 
адвокатлик фаолияти билан шуғулланувчи шахслар ҳамда 
хусусий адвокатлик амалиёти билан шуғулланувчи айрим 
шахсларнинг мустақил, кўнгилли, касбий бирлашмаларини ўз ичига 
оладиган адвокатура институтининг асосий вазифасидир. Ўзбекистон 
Республикаси Конституциясига мувофиқ, адвокатура Ўзбекистон 
Республикаси фуқаролари, ажнабий фуқаролар, фуқаролиги бўлмаган 
шахсларга, корхоналар, муассасалар, ташкилотларга юридик ёрдам 
кўрсатади. Адвокатуранинг фаолияти “Адвокатура тўғрисида”ги, 
“Адвокатлик фаолиятининг кафолатлари ва адвокатларнинг 
ижтимоий ҳимояси тўғрисида”ги ва бошқа қонунлар билан тартибга 
солинади. Бундан ташқари, мазкур функцияни амалга оширувчи 
органлар қаторига вазифалари олдинги параграфда айтиб ўтилган 
нотариатни ҳам киритиш мумкин. 
Таъкидлаш жоизки, барча кўрсатиб ўтилган функциялар ўзаро 
боғлиқ бўлганликлари ва бир-бирини тўлдираётганликлари суд ва 
ҳуқуқни 
муҳофаза 
қилувчи 
органларнинг 
функцияларини 
таърифлайди. Бу, биринчидан, кўрсатилган функцияларнинг 
бажарилиши суд ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларнинг умумий 
вазифасини бажаришга йўналтирилганлигида; иккинчидан, айрим 
органлар бир вақтда икки ва бундан ортиқ функцияларни 
бажаришларида ўз аксини топади (масалан, Суд департаменти суд 
қарорларини ижро этиш; судларнинг фаолиятини ташкилий жиҳатдан 
таъминлаш функцияларини; 2009 йил 15 январдан бошлаб эса – 
айрим тоифали ишлар бўйича суриштирувни амалга ошириш 
функциясини бажаради). Суд ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи 
органларнинг функциялари кетма-кет ҳамда бир вақтнинг ўзида ҳам 
амалга оширишлари мумкин. Масалан, функцияларнинг кетма-

---

25 
кетлиги тергов қилиш ва одил судлов учун, бир вақтда амалга 
оширилиши эса – айблаш, ҳимоя қилиш ва одил судлов учун хос 
бўлади. Бундан ташқари, функциялар асосий ва ёрдамчи турларига 
бўлинади. Масалан, одил судлов функцияси энг асосий бўлиб, 
марказий ўринни эгаллайди, судларнинг фаолиятини ташкилий 
жиҳатдан таъминлаш функцияси эса одил судлов функциясига 
нисбатан ёрдамчи тусга эга бўлади. 
Суд ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар моҳияти, 
функцияларининг 
ҳуқуқий 
асослари, 
шунингдек, 
тегишли 
функцияларни бевосита амалга оширувчи органларнинг ҳуқуқий 
мақоми дарсликнинг кейинги бобларида батафсил кўриб чиқилади.