Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

Шундай 
қилиб, 
Конституциявий 
суд 
нима 
билан 
шуғулланади? 
Умумий ва хўжалик юрисдикция судларидан фарқли 
равишда Конституциявий суд Конституциянинг 109-моддаси ва 
“Ўзбекистон Республикаси Конституциявий суди тўғрисида”ги 
Қонуннинг 1-моддаси талабларига асосан ўз фаолиятини қуйидаги 
йўналишларда амалга оширади: 
- Ўзбекистон Республикаси қонунларининг ва Ўзбекистон 
Республикаси Олий Мажлиси палаталари қарорларининг, Ўзбекистон 
Республикаси Президенти фармонларининг, ҳукумат ва маҳаллий 
давлат 
ҳокимияти 
органлари 
қарорларининг, 
Ўзбекистон 
Республикаси 
давлатлараро 
шартномавий 
ва 
бошқа 
мажбуриятларининг Ўзбекистон Республикасининг Конституциясига 
мослигини аниқлайди;
- Қорақалпоғистон Республикасининг Конституцияси Ўзбекистон 
Республикасининг 
Конституциясига, 
Қорақалпоғистон 
Республикасининг 
қонунлари 
Ўзбекистон 
Республикасининг 
қонунларига мувофиқлиги тўғрисида хулоса беради; 
- Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонунларининг 
нормаларига шарҳ беради; 
- Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунлари 
билан ўзининг ваколатлари доирасига киритилган бошқа ишларни 
кўриб чиқади. 

---

264 
Масалаларни кўриб чиқишда Конституциявий суд норматив-
ҳуқуқий 
ҳужжатларнинг 
ҳамда 
Ўзбекистон 
Республикаси 
давлатлараро шартномавий ва бошқа мажбуриятларни Конституцияга 
мослиги презумпциясидан келиб чиқади. 
Бунда “Конституцияга мослиги” тушунчаси текширилаётган 
қонун матни бўйича ёки ўзининг мазмуни бўйича Конституцияда 
белгиланган қоидаларни такрорлаши кераклигини англатмаслиги 
назарда тутилган. Қонун доимо Конституцияда назарда тутилмаган 
янгиликларни ўз ичига олади; у Конституция нормаларини тўлдиради 
ва ривожлантиради. Шунинг учун “Конституцияга мослиги” 
тушунчаси остида қонунда Конституция қоидаларига зид келадиган 
нормалар йўқлигини англатади. Аслини олганда гап қонуннинг 
Конституцияга мослигини аниқлаш мақсадида текшириш ҳақида 
бориши керак. Конституциявий суд қонунни Конституция 
нормаларига зид деб топиши мумкин. Бундай қонунни бекор қилиш 
ва ўзгартиш, янги ҳуқуқий нормалар яратиш қонун чиқарувчи орган 
томонидан 
амалга 
оширилади. 
Кўриб 
турганимиздек, 
Конституциявий суднинг қонун чиқарувчи ва ижро этувчи 
ҳокимиятларнинг ҳужжатлари Конституцияга қанчалик мослигига 
доир ишларни кўриб чиқиш фаолияти Конституция нормаларига 
шарҳлар бериш билан чамбарчас боғлиқ. Конституция нормаларига 
шарҳлар бериш орқали конституциявий нормаларнинг маъноси ва 
мазмунини тушунишда яхлитлик ва барқарорликка эришилади, чунки 
улар ҳуқуқий давлатнинг асосини ташкил этади ва бевосита 
қўлланилади.