Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти


-§ Тергов жараѐнида ва экспертиза ўтказишда махсус билимнинг



Download 3,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet109/242
Sana20.06.2022
Hajmi3,61 Mb.
#682057
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   242
Bog'liq
kriminalistika

 
2-§ Тергов жараѐнида ва экспертиза ўтказишда махсус билимнинг 
қўлланиш шакллари 


Жиноятни тергов қилиш жараѐнида терговчи бевосита тергов 
ҳаракатларини ўтказишда махсус билимлардан фойдаланиш учун му-
тахассисни таклиф этади, унинг иштирокида ўз фаолиятини амалга 
оширади ѐки экспертиза тайинлайди. Махсус билимнинг бундай ша-
клларда қўлланилиши ЖПК тегишли моддаларида тартибга солинган.
Тергов ҳаракатларини ташкил қилиш ва ўтказишда терговчи 
махсус билимга эга бўлган мутахассисни таклиф этиб, унинг ѐрдами, 
маслаҳати асосида маълум тадбирларни амалга оширади: кўздан ке-
чириш, тинтув ўтказишда махсус қидирув асбобларини қўллаш, изла-
рни қидириш, топиш, кўчириб олиш ва қайд этиш ва бошқа масала-
лар шулар жумласига киради.
Экспертиза тайинлаш ва ўтказишда эса махсус билим эксперт 
ходимлари томонидан қўлланилиб, алоҳида тергов ҳаракати сифатида 
тадқиқот ўтказилади.
Текширув-тадқиқот натижалари экспертнинг хулосасида акс эт-
тирилиб, жиноий иш юзасидан далил манбаи сифатида хизмат қила-
ди.
Суд экспертиза фани назарияси ва амалиѐтида суд экспертиза-
лар турлари масаласига катта эътибор билан қаралади. Экспертиза 
объектларининг сони мунтазам кенгайиб бориши ўз ўрнида кримина-
листик масалаларни ечишда қўлланиладиган махсус билимларнинг 
турларини кўпайишига олиб келмоқда. Бу эса экспертизанинг тубдан 
янги турларини яратилишида ва мавжуд криминалистик экспертиза 
услубларини такомиллаштиришда ўз ифодасини топмоқда.
Суд экспертизасини таснифлаш турли асосларга мувофиқ амал-
га оширилади. Улар ичида экспертизаларни билим соҳасига қараб 
ажратиш биринчи ўринни эгаллайди. Бу принцип бўйича экспертиза-
лар турлари бир вақтнинг ўзида учта белги бўйича ажратилади: экс-
пертиза объекти, предмети ва қўлланиладиган услублар (ѐки билим 
соҳаси). Алоҳида ҳар бир белги бўйича экспертиза турини белгилаш 
англашилмовчиликка олиб келади. Масалан, воқеа жойидан топилган 
ўқ ҳам баллистика (ўқ-снарядларнинг ҳаракат қонунлари), ҳам метал-
лар экспертизаси объекти бўлиши мумкин ѐки тилшуносликка оид 
билимлар дастхатшунослик, муаллифшунослик, суд фоноскопия экс-
пертизаларида кенг қўлланади. 
Айтиб ўтилган уч белгига асосан криминалистик, суд-тиббий, 
суд-биологик, суд-муҳандислик, суд-иқтисодий, суд қишлоқ хўжалик 
ва бошқа турдаги экспертизалар ажратилади.


Ўз ўринда бу экспертизалар турларга бўлинади.
Хусусан, криминалистик экспертизалар қаторига асосан хатшу-
нослик, изшунослик ва суд баллистик экспертизалар киради. Анъа-
навий криминалистик экспертизалар деб аталган суд экспертизалари-
нинг бу турлари жиноятларни очишда қўлланадиган махсус билим-
ларнинг тарихан биринчи шаклларини ташкил этган.
Криминалистик экспертизаларнинг ривожланиши моддалар, 
ашѐлар ва буюмларни криминалистик экспертиза назариясини яра-
тишга олиб келди. Экспертиза текширувига юбориладиган объ-
ектларнинг турига, уларга қўлланадиган махсус билим ва услубнинг 
хусусиятига кўра, суд-экспертиза амалиѐтида қуйидаги криминали-
стик экспертизалар ўтказилади
.


Download 3,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   242




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish