Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

 
маълум ва 
номаълум одамлар, нарсалар
 
излар, ҳужжатлар, ҳайвонлар, очилмаган 
жиноятлар киради. Маълум одамлар – булар қидирув эълон қилинган, 
ҳибсга олинган, ушлаб турилган, судланган, бедарак йўқолган, дай-
дилик ва тиламчилик билан шуғулланувчилар тезкор қизиқиш 
уйғотувчи шахслардир. Номаълумлар – танилмаган мурдалар, яши-
ринган жиноятчилар, руҳий касаллар ва шахси аниқланмаган болала-
рдир. Маълум нарсалар – йўқолган ўқотар қурол, ўғирланган ашѐлар, 
олиб қочилган автомобиллардир. Номаълум ашѐлар эса, аниқланган 
ўқотар қурол, сохта пул бирликлари ва турли ҳужжатларни ясашда 
ишлатилган босма қолиплар, очилмаган жиноятлар жойидан олинган 
бузиб кириш қуролларидир.
Очилмаган жиноятлар жойида топиб олинган бармоқ излари, 
қалбаки ҳужжатлар, қоғоз пуллар ва қимматли қоғозлар, ўғирланган 
ва саѐқ юрган чорва моллари ҳисобга олинади. 
Гуруҳлари ва хусусий аломатлари бўйича таснифлаш керакли 
ахборотни тезда ахтариб топишни таъминлайди. Аломатларни қайд 
этиш усулларидан, баѐн қилишдан ташқари, фотосуратга олиш, схема 
тарзида тасвирлаш, босиб туширилган излар ва объектларни асл 
ҳолида тўплаш қўлланилади. Ҳисобга олиш шакллари тариқасида 
картотекалар, видеотекалар, журналлар, фотоальбомлар, ЭҲМ кол-
лекцияларидан фойдаланилади. 
Криминалистик рўйхатга олишнинг аҳамияти аввало моддий 
объектларнинг ўзига хос хусусиятга эгалиги, уларнинг барқарор ва 
такрорланмас аломатлари, шунингдек, объектлар ўзаро таъсирда 
бўлганда ўз хоссаларини бошқа объектларда акс эттириш қобилияти 
билан боғлиқдир. Ҳисобга олинадиган объектларнинг таснифи ҳам 
илмий асосларга - тур билдирувчи ва хусусий аломатлардан таркиб 

---

топади. Рўйхатга олишнинг илмий асослари кўп ҳолларда текшири-
шларнинг натижаларидан далиллар тариқасида фойдаланиш имкони-
ни беради.